دانستنیها

دانستنیها

در این وبلاگ مقالات و خبرهای مفید قرار داده میشود
دانستنیها

دانستنیها

در این وبلاگ مقالات و خبرهای مفید قرار داده میشود

کمبود قطعات چالش جدید تعمیرکاران خودرو// بحران جدی در انتظار بازار شب عید

اتوپارت پرس: کمبود قطعات خودرو در حالی که به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم صنف تعمیرکاران خودرو را با چالش جدی مواجه کرده است.

در ماه‌های گذشته گران‎فروشی ۱۰۰ درصدی قطعات خودرو در بازار مشکلاتی را ایجاد کرده بود و در ادامه، این روزها کمبود قطعات در سطح بازار مشکلات خاصی را برای تعمیرکاران خودرو به وجود آورده است. قطعات وارداتی پشت درب های گمرک مانده و اجازه ترخیص نمی یابند و مشتریان و مردم برای تعمیر خودروهایشان گاهی اوقات مجبور به استفاده از قطعات دست دوم می شوند. این موضوع در شرایطی که در ماه های پایانی سال قرار گرفته ایم و در اسفندماه مراجعه مردم به مکانیکی ها و تعمیرگاه ها افزایش پیدا خواهد کرد به طور قطع این اتفاق مشکل زا خواهد بود.

در همین رابطه علیرضا نیک‌آیین رییس اتحادیه تعمیرکاران خودرو تهران می‌گوید:« واردکنندگان قطعه برای گرفتن ارز نیمایی پروسه سختی را طی می کنند، تاجرهایی که پیش از اینکه ارز نیمایی به وجود بیاید به شرکت های قطعه ساز خارجی پول پرداخت کرده و سفارش داده بودند اکنون سفارش هایشان در گمرک های ایران متوقف شده و اجازه ورود پیدا نکرده و این موضوع خلاء بزرگی را ایجاد کرده است.»

او ادامه می دهد: «با شرایطی که در حال نزدیک شدن به شب عید هستیم و قرار است همه این خودروهایی که حرکت می کند برای مسافرت های نوروزی اورهال شوند این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می کند. اکنون که هنوز هجوم به مکانیکی ها پیش نیامده با کمبود برخی از قطعات مواجه هستیم و اگر این روند ادامه پیدا کند در ماه اسفند اوضاع خوبی را شاهد نخواهیم بود.»

رییس اتحادیه تعمیرکاران خودرو تهران ادامه می دهد: «در بخش خودروهای سواری خاص چون در شرایط کنونی قطعات این خودروها موجود نیست و امکان واردات آن ها هم وجود ندارد خودروها را کاپیتاژ می کنند و برای تعمیر به خارج از ایران و به گرجستان می برند. در بخش قطعات خودروهای دیزلی یعنی کامیون های دیزلی و اتوبوس ها هم نیز در بسیاری از موارد دچار کمبود هستیم، رانندگان و صاحبان این خودروها برای تعمیرات به کشور ترکیه مراجعه می کنند به همین علت بازار ما نیز بسیار راکد شده است.»

او تاکید می کند:«از آنجایی که خودروهای خاص برای تعمیر از ایران خارج می شوند و کمبود قطعات در بازار وجود دارد این مسائل به صنف مکانیکی ها در حال ضربه زدن است. چراکه وقتی قطعه نباشد خودروها در تعمیرگاه ها می خوابد و متاسفانه این موضوع مشکل ایجاد کرده است. در کنار آن قطعات بی کیفیت بازار در حال توزیع است و باز هم گارانتی ندارد و در این بخش هم صنف ما ضربه می خورد و از هر طرف که نگاه کنید صنف مکانیک ها در حال ضرر کردن است.»

نیک‌آیین ادامه می دهد: «خواهش ما این است که مسوولین امر تدبیر کنند تا از این وضعیت خارج شویم. مسوولین باید وضعیت شب عید را حساس بدانند چون ما با یک بازار سنتی شب عید را نه تنها در خودرو که در بسیاری از کالاها داریم که باید پیش بینی های لازم در این مورد انجام شود و تامین قطعه صورت بگیرد. اکنون با هرتاجری که صحبت می کنیم عنوان می کند این کالایی که شما لازم دارید ما وارد کرده ایم و پشت دروازه های گمرک مانده است و اجازه ورود به کشور پیدا نمی کند. ما خودمان خودمان را تحریم کرده ایم.»

او در مورد اجرت های خارج از عرفی که برخی مکانیکی ها در مواردی از مردم دریافت می کردند می گوید:« در بحث اجرت ها باید بگویم وقتی چنین مشکلاتی به وجود آمده مردم فشار به اجرت های ما آورده اند. درواقع گرانی قطعه را می خواهند بر سر مکانیک ها خراب کنند و از قیمت ما بزنند و این نیز معضل بزرگی است.»

او معتقد است با گران شدن قطعات یدکی و در زمانی که هیچ شرکتی وجود ندارد که خدمات گارانتی ارائه دهد ،گارانتی کردن با تعمیرکار است و در حالی که قیمت قطعه در ابتدای سال بسیار پایین تر بوده است و اکنون به چندین برابر رسیده است خسارات بر گردن مکانیک ها می افتد و لازم است که اجرت مکانیک ها افزایش پیدا کند.

نیک‌آیین در پاسخ به این پرسش که درخواستی برای افزایش قیمت دستمزد مکانیک ها داده شده یا خیر عنوان می کند: «ما در این ارتباط با اتاق اصناف مذاکره داشته ایم اما هنوز نتوانسته ایم مجوزهای لازم را بگیریم.»

این فعال حوزه خودرو در مورد استفاده از قطعات دست دوم نیز بیان می کند: «استفاده از قطعات دست دوم بسیار اشتباه است. در این زمینه چند روز پیش حادثه واژگونی اتوبوس علوم تحقیقات را تجربه کرده ایم. آن اتوبوس به علت مشکل در سیستم ترمز خودرو دچار حادثه شد. از بنده هم درخواست شد بروم و در این مورد قضاوت کنم که بنده قبول نکردم چراکه کار بسیار سختی است. در چنین موضوعاتی وقتی که بررسی می شود مشخص می شود به طور مثال پیمانکار قرار بوده صدهزار تومان بگیرد اما 50 هزارتومان به آن داده شده او هم در حالی که خودرو به تعمیر نیاز داشته نتوانسته تعمییرات استاندارد را انجام دهد. قطعات دست دوم برای خودرو سم است. چون اگر قرار بود این قطعات کارایی داشته باشد روی خودروی قبلی استفاده می شد. خودروسازان در دنیا برای اینکه یک قطعه چقدر عمر دارد تعریف دارند. بنابراین قطعه دست دوم را کسی توصیه نمی کند.»

لازم به ذکر است تامین قطعات خودرو به یکی از نیاز های اساسی این روزهای بازار تبدیل شده و تسهیل شدن روند ترخیص قطعات با توجه به اینکه به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم باید در دستور کار قرار بگیرد. اگر نه این روند کوچ رانندگان برای تعمیرات خودروها به کشور های همسایه و غیره در آینده افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است به علت استفاده از قطعات بی کیفیت یا دست دوم در ایام عید شاهد بالا رفتن آمار و ارقام تصادفات و حوادث خودرویی باشیم.


نایب‎رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌ساز مطرح کرد: تلاش خودروسازان برای تعویق اصلاح قراردادهای قطعه‎سازان تا سال آینده

اتوپارت پرس: نایب‎رئیس انجمن صنایع همگن و قطعه‌سازان کشور در رابطه با آخرین آمار واردات قطعات منفصله، گفت: «این حجم از واردات قطعات منفصله در حالی صورت گرفته است که طی ماه‌های گذشته بیشتر قطعاتی که وارد کشور شده است، در انبارهای گمرک دپو شده و ترخیص نشده است.»

مهدی مطلب‌زاده با توضیح این مطلب که البته گمرک در مقطعی هم کالایی را که طی چندین ماه وارد شده بود در کمتر از یک ماه ترخیص کرد، افزود: «باتوجه‌به این‎که قطعات منفصله بوده‌اند، مشخص است این میزان واردات توسط خودروساز صورت گرفته است. اگر آمار دقیقی وجود داشت که حجم واردات قطعه‌سازان را نیز نشان می‌داد، مشخص می‌شد میزان واردات قطعه‌سازان نسبت‌به حجم واردات قطعات منفصله توسط خودروسازان، بسیار کم است.» وی با اشاره به این‎که نباید از حدس و گمان در این زمینه استفاده کرد، اظهار کرد: «البته این مساله ارتباطی با میزان گشایش اعتبار ندارد. میزان دقیق واردات را حجم گشایش اعتبارها ثابت می‌کند و این پارامتر می‌تواند ملاک ارزیابی دقیق قرار ‌گیرد.»

این فعال صنعت قطعه‌ با بیان این‎که قطعه‌سازان این روزها اصلا در شرایط خوبی نیستند، تاکید کرد: «برخی می‌گویند باورپذیر نیست که قطعه‌سازی کشور به این راحتی تعطیل شود. در پاسخ آن‎ها باید گفت این فرایند راحت نبوده اما قطعه‌سازی امروز عملا تعطیل شده است.»

مطلب‌زاده با اشاره به تعطیلی بسیاری از واحدهای قطعه‌ساز در ماه‌های گذشته، تصریح کرد: «از 550هزارنفر نیروی انسانی فعال در این حوزه، حدود 250هزار نفر تعدیل شده‌اند. این موضوعی است که شاید تا چند سال قبل غیرقابل تصور بود، اما امروز اتفاق افتاده است. همان‎طور که تصور نمی‌شد صنعت تولید کفش یا صنعت نساجی که روزگاری رونق داشتند، امروز تعطیل شوند. این نشان می‌دهد باید احتمال تعطیلی قطعه‌سازی با ادامه روند فعلی را در آینده نزدیک جدی گرفت.»

نایب‎رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان ایران در رابطه با تاثیر افزایش قیمت خودرو بر کیفیت همکاری خودروسازان و قطعه‌سازان، گفت: «خودروسازان قیمت بیشتر محصولات خود را که مشمول قیمت‌گذاری نبودند افزایش داده‌اند، اما هنوز حتی یک درصد قیمت قرارداد خود با قطعه‌سازان را بیشتر نکرده‌اند.» مطلب‌زاده در ادامه افزود: «به نظر می‌رسد برنامه خودروسازان این است که این افزایش قیمت امسال انجام نشود تا سال آینده، بگویند تفاوت قیمت‌های سال گذشته را محاسبه نمی‌کنند و تغییر در سال جدید انجام شود. متاسفانه خودروسازان سرمایه ایجاد شده از این افزایش قیمت را به قطعه‌ساز منتقل نمی‌کنند.» وی همچنین در پایان در رابطه با اظهارنظر یکی از مدیران خودرویی مبنی‌بر این‎که خودروسازی با قطعه‌سازان کوچک به جایی نخواهند رسید، تصریح کرد: «اگر خودروسازان فقط بدهی خود به قطعه‌سازان را بپردازند، شرایط بسیار تغییر خواهد کرد. ضمن این‎که خودروسازان درحال‎حاضر حتی نمی‌توانند از همه ظرفیت موجود در قطعه‌سازی بهره ببرند و قطعه‌سازان اکثرا زیر ظرفیت موجود کار می‌کنند. درواقع این خودروسازان هستند که با رویه‎های نادرست خود بسیاری از قطعه‎سازان را کوچک نگه داشته و مانع از توسعه کسب‎وکار آنان شده‎اند.»


در نتیجه تسریع در ترخیص قطعات و بارهای مانده در گمرک// لوازم یدکی خودرو 20 تا 50درصد ارزان می*شود

اتوپارت پرس: سخنگوی اتحادیه لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات تهران اعلام کرد: «با توجه به سرعتی که اخیرا گمرک به ترخیص بارهای مانده از سال قبل بخشیده، بازار لوازم یدکی تا حدی از موقعیت قبلی که با کمبود مواجه بود خارج شده و وجود لوازم یدکی نسب به چند ماه اخیر فراوان‌تر شده است.»

مهدی کاظمی درخصوص تامین قطعات یدکی در روزهای پایانی سال، اظهار کرد: «هموطنان معمولا از بهمن ماه برای سرویس خودروهای خود به منظور مسافرت های نوروزی اقدام می کنند اما ما سالیان طولانی ماه های بهمن و اسفند را به خوبی پشت سر گذاشته ایم.»

وی افزود: «امسال با توجه به مساله کمبود قطعه، ممکن است با مشکلاتی مواجه شویم اما با توجه به سرعتی که اخیرا گمرک به ترخیص بارهای مانده از سال قبل و فروردین و اردیبهشت گذشته بخشیده، بازار لوازم یدکی تا حدی از موقعیت قبلی که با کمبود مواجه بود خارج شده و وجود لوازم یدکی نسب به چند ماه اخیر فراوان تر شده است.»

کاظمی با اشاره به تلاش همه اعضای صنف لوازم یدکی اعم از وارد کننده و تولید کننده، گفت: «رفع کسری‌های بازار با سرعت مناسب است اما مساله گرانی دست صنف نیست، به عبارتی بخشی از آن مربوط به ما و بخشی از آن در کنترل دولت است که با کاهش و تثبیت نرخ ارز مشکلات را رفع کند.»

سخنگوی اتحادیه لوازم یدکی خودرو تهران با بیان اینکه اخیرا روابط عمومی گمرک برای اولین مرتبه پس از مصاحبه های بسیار و شکوه های ما از روند ترخیص کالا در گمرک به اتحادیه جواب داد و طی تماسی مشکلات را جویا شد، تصریح کرد: «از آن زمان به بعد علاوه بر آنکه به امر ترخیص جدیت بخشیده شده، در چند روز گذشته اعلام شد که لازم است گمرک در صورت عدم مراجعه مالک بار با مالک تماس گرفته تا مشکلات برطرف و ترخیص انجام شود که این عمل، اقدام بسیار مناسبی از سوی گمرک بود.»

وی خاطرنشان کرد: «با اطمینان می توان گفت با ترخیص تمام کالاها 50 درصد از قیمت ها و نیز 50 درصد از کمبودها کاسته می شود و در حالت بدبینانه تر، این اقدام حداقل 20 درصد در کاهش قیمت و رفع کمبودها موثر خواهد بود.»

کاظمی افزود: «همکاران در اتحادیه، صاحب تجربه های بسیاری در مقاطع مختلف هستند و اخیرا نیز دست به کار شده تا با وجود نرخ بالای ارز، سفارشات و تولیدات را انجام دهند بدین منظور که به هر نحو ممکن، کمبودها را در بازار برطرف کنند. برای مساله گرانی نیز در حال صحبت با همکاران هستیم که با کمترین سود، اقدام به فروش قطعات خودرو کنند تا مشکلات در صنف لوازم یدکی که اکثر هموطنان به نوعی با آن مرتبط و به آن نیازمند هستند برطرف و وضعیت بهتر شود.»

وی اظهار کرد: «صنف لوازم یدکی همه ساله به مناسبت ایام خاص مانند میلاد و اعیاد و نوروز با افزایش فروش مواجه است. طی یک نظر سنجی که چند سال پیش از چندین اتحادیه سراسر کشور انجام دادیم مشخص شد حدود 120 هزار واحد فروش قطعه و لوازم یدکی وجود دارد، این بدان معنی است که تعداد فروشندگان لوازم یدکی در سراسر کشور زیاد است.»

مهدی کاظمی با بیان اینکه واحدهای فروش لوازم یدکی در بعضی از شهرستان‌های بزرگ‌تر مانند مشهد، تبریز، کرمان و اصفهان و... مبادرت به واردات و تولید کالا نموده و تا حدی قطعات را در شهر خود تامین می کنند، گفت: «اما ما در مرکزیت تهران قرار گرفته ایم و ازآنجا که بازار لوازم یدکی در تهران در 14 روز تعطیلات نوروز تعطیل است همکاران ما در شهرستان ها سعی می کنند از ابتدای اسفند، تمام کسری مغازه خود را برای فروردین و شب عید و اسفند تامین کنند.»

وی افزود: «از اواخر بهمن، همکاران ما در شهرستان ها خریدهای خود را انجام می دهند و بنابراین در این ماه ها فروش همکاران ما در تهران نسبت به سایر ماه های سال رشد می یابد که امیدواریم امسال نیز به همین شکل باشد و رکودی که به آن مواجه بودیم در این ایام رفع و جبران شود.»

سخنگوی اتحادیه لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات تهران در پایان گفت: «امید است برای تامین لوازم یدکی نوروز با کسری مواجه نشده و همانند سالهای گذشته قطعات تامین شود تا هموطنانی که قصد سفر دارند برای تامین قطعه یدکی خودرو خود با مشکل مواجه نشده و کارهای آنها با سرعت مناسب انجام شود.»


راهبرد ساپکو در زمان تحریم‌ها اعلام شد//بومی‌سازی فن‌آوری تولید قطعات با تکنولوژی بالا

اتوپارت پرس: مدیرعامل ساپکو اعلام کرد: «این شرکت برنامه‌های جامعی برای افزایش عمق خودکفایی قطعات و مجموعه‌ها درزمینه طراحی و مهندسی، فرآیند تولید و مواد اولیه دارد.»

حسین نجاری حداکثر بهره برداری از منابع موجود، تعمیق و توسعه خودکفایی را از جمله اقدامات ویژه ساپکو در مقابله با تحریم‌ها عنوان کرد و گفت: «بازنگری در استانداردها و سیاست‌های کیفی و اصلاح روش‌ها،‌ سیستم‌ها و فرآیندها از دیگر رویکردهای ساپکو در این زمینه است.»

وی همچنین اظهار کرد: «میزان ساخت داخل قطعات در بخش‌های مختلف تولید اعم از فرآیند تولید، قالب و ابزار، مواد اولیه و قطعات استاندارد و زیرمجموعه‌ها متفاوت است که در اغلب موارد به بیش از 80 درصد می‌رسد.»

نجاری تاکید کرد: «برای افزایش عمق ساخت داخل برنامه‌هایی از جمله هماهنگی با سازندگان جهت داخلی‌سازی قطعات زیرمجموعه خرید خارج، تعمیق ساخت داخل و استفاده از توان تولیدکنندگان مواد اولیه فلزی و پلیمری جهت جایگزینی مواد داخلی با مواد خارجی در تولید قطعات و همچنین بومی‌سازی قالب و ابزارهای مورد نیاز جهت تولید قطعات خودرو را در دستور کار قرار داده ایم.»

مدیرعامل ساپکو خودکفایی قطعات خرید خارجی، کاهش ارزبری قطعات و مجموعه های خودکفا شده، ازطریق افزایش عمق ساخت داخل خودکفایی مواد اولیه و قالب ها با منشاء خارجی و ایجاد واریانت های جدید برای استفاده از ظرفیت سازندگان موجود را از جمله اقدامات انجام شده ساپکو برای جبران کاهش تیراژ تولید دانست.

وی درباره اقدامات ساپکو برای بومی‌سازی تولید قطعات با تکنولوژی‌های بالا گفت: «دسته‌بندی قطعات و مجموعه‌های خودرو به پنج بخش اصلی خودرو (مگاماژول) براساس طراحی وتکنولوژی ساخت و تولید صورت پذیرفته است. کلیه گلوگاه‌ها و مشکلات تولید و تامین قطعات اعم از فرآیند تولید، تکنولوژی ساخت، مواد اولیه و ... شناسایی شده و برای تعمیق داخلی سازی مجموعه مگاماژول‌ها و زیر سیستم‌های آنها برنامه ریزی شده است.»

قیمت بالای قطعه و تعمیر مشتریان را از تعمیرگاه فراری کرده است//مراجعه به تعمیرگاه‌ها پایان سال افزایش می‌یابد

اتوپارت پرس: رییس اتحادیه تعمیرکاران خودرو اعلام کرد: «از آنجا که کیفیت قطعات و لوازم یدکی بر کیفیت کار تعمیرکاران تاثیرگذار است متاسفانه واردات قطعات بی‌کیفیت و غیراصل کیفیت کار تعمیرکاران را زیر سوال برده است.»

علیرضا نیک‌آیین حادثه اتوبوس دانشجویان را ناشی از نقص فنی دانست و گفت: «به دلیل قیمت بالای قطعه و تعمیرات، صاحبان خودرو با فواصل زمانی بالا به تعمیرگاه‌ها مراجعه می‌کنند که باعث رخ داد حوادث ناگوار برای مردم می‌شود.»

وی با اشاره به اینکه به دلیل کمبود قطعات با اصالت، تعمیرکاران مجبور به استفاده از قطعات نامرغوب هستند، اظهار کرد: «عمدتا عمر این قطعات بسیار پایین بوده و منجر به مراجعه مکرر صاحبان خودرو به تعمیرگاه‌ها شده و مشکلاتی را برای تعمیرکاران و صاحبان خودروها به وجود آورده است که در راستای حل این مشکل باید مدیران گمرکات کشور با تسریع در ترخیص اقلام دپو شده در گمرک این مشکل را مرتفع سازند.»

به گفته نیک‌آیین، با وجود آنکه برخی از تعمیرکاران با شیوه‌های نوین آشنا شده‌اند و با تجهیزات جدید اقدام به عیب‌یابی و تعمیر خودرو می‌کنند اما عمدتا با ابزارهای ساده و با روش‌های کاملا سنتی به صورت آزمون و خطا پاسخگوی مراجعین هستند.

وی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر منکر وجود تجهیزات پیشرفته عیب‌یابی نمی‌شویم، افزود: «اما به دلیل عدم همکاری‌های لازم تعداد این تجهیزات بسیار اندک است. لذا باید با اتخاذ تصمیمات اساسی، ابزارهای پیشرفته را به صورت اقساط و با مبالغی قابل قبول در اختیار تعمیرکاران قرار دهیم تا تعمیرات خودرو، استاندارد انجام شود.»

علیرضا نیک آئین در ادامه تاکید کرد: «آموزش‌های لازم در خصوص تعمیر خودروهای ژاپنی و کره‌ای که سهم بالایی در بازار خودروهای وارداتی دارند صورت گرفته اما در هر صورت نیاز به مدرسین با ابزار مورد نیاز آموزش وجود دارد که به دلیل هزینه بالای آن و عدم تخصیص بودجه به اتحادیه، دعوت از مدرسین به سختی صورت خواهد پذیرفت.»

وی با اشاره به نزدیک شدن به عید نوروز گفت: «با توجه به آنکه به ایام پایانی سال نزدیک می‌شویم و مردم خود را برای استقبال از بهار و خریدهای نوروز و سفرهای ایام تعطیلات آماده می‌کنند، قطعا میزان مراجعه به تعمیرگاه‌ها به منظور اورهال خودروها بیشتر خواهد شد لذا از مدیران تقاضا داریم با ترخیص هرچه سریعتر قطعات دپو شده در گمرک علاوه بر شکست قیمت‌ها کیفیت کار تعمیرکاران را افزایش دهند.»

وی در پایان خاطرنشان کرد: «با وجود آنکه واردات قطعات تحت نظر اتحادیه‌ها و با نظارت موسسه استاندارد صورت می‌پذیرد اما گاها شاهد ورود قطعات بی‌کیفیت به بازار هستیم که توانسته‌اند از این فیلترها عبور کنند که یکی از معضلات تعمیرکاران است و بر کیفیت کار آنان تاثیر گذاشته است.»

یک کارشناس حوزه آلودگی هوا تاکید کرد: فیلتر دوده قطعه لوکس و فانتزی نیست

اتوپارت پرس: به دنبال اظهار نظر شورای شهر تهران در مورد عدم کارایی فیلتر دوده برای کاهش آلودگی خودروهای دیزلی، یک عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: «تشکیک در مورد اثرگذاری فیلتر دوده مشابه این است که بگوییم قانون اول و دوم نیوتن صادق است یا خیر.»

شورای شهر تهران هفته گذشته ردیف بودجه خرید فیلتر دوده برای اتوبوس‌ها را از بودجه ۳۰۰۰ میلیارد تومانی توسعه حمل و نقل حذف کرد. در این جلسه محمد علیخانی - رئیس کمیسیون حمل و نقل شورا - در مورد دلیل حذف بودجه فیلتر دوده گفته بود: «فیلتر دوده کارایی لازم را ندارد. به همین علت بسیاری از اتوبوس‌هایی که فیلتر دوده را نصب کرده‌ بودند، اقدام به بازکردن آن کرده‌اند و من اصرار معاونت حمل و نقل را برای خرید فیلتر دوده‌ای که کارایی ندارد، نمی‌فهم.»

در مورد کارایی یا عدم کارایی فیلتر دوده برای کاهش آلایندگی موتورهای دیزل، یوسف رشیدی - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص آلاینده‌های محیط زیست - اظهارکرد: «امروزه در دنیا در مورد اینکه فیلتر دوده کارآمد هست یا خیر، بحثی وجود ندارد و با اطمینان صد در صدی می‌توان درباره اثرگذاری این فناوری صحبت کرد بنابراین تشکیک درباره اثرگذاری فیلتر دوده مثل این است بگوییم قانون اول و دوم نیوتن صادق است یا نه؟»

این کارشناس حوزه آلودگی هوا با با بیان اینکه فیلتر دوده جزو فناوری‌های پیشرفته به حساب می‌آید، گفت: «فیلتر دوده یک تکنولوژی شناخته شده است و این طور نیست که در مرحله تست و آزمایش باشد بلکه به مرحله بلوغ رسیده است، به طوری که امروز در برخی کشورها روی ماشین‌های راهسازی نیز نصب می‌شود.»

 

فیلتر دوده جاذب ذرات معلق و هیدروکربن‌ها

رشیدی با انتقاد از این موضوع که در حال حاضر خروجی خودروهای دیزل بدون هیچ گونه پالایشی وارد حلق و ریه مردم می‌شود، در مورد کارکرد فیلتر دوده در کاهش آلاینده‌ها تصریح کرد: «فیلتر، ذرات آلاینده را که عمدتا دوده ناشی از موتورهای دیزلی هستند، جذب می‌کند و در کاهش جرم و تعداد ذرات اثرگذار است همچنین این قطعه هیدروکربن‌های نسوخته را جذب می کند و حتی در جذب مونواکسیدکربن تا حد قابل توجهی اثرگذار است.»

وی با تاکید بر این نکته که «فیلتر دوده یک قطعه لوکس و فانتزی نیست» گفت: «فیلتر یک قطعه کاملا شناخته شده و اثبات شده است و تا بیش از ۹۵ درصد بر کاهش ذرات تاثیرگذار است. به همین علت در آینده قطعه کاتالیست - که روی خودروهای سواری نصب می‌شود- به لحاظ ساختاری به سمت تکنولوژی مشابه فیلتر دوده سوق پیدا می‌کند.»

این عضو هیات علمی دانشگاه بهشتی با اشاره به فراگیر شدن استفاده از فیلتر دوده برای خودروهای دیزلی در جهان اظهارکرد: «گاهی یک فناوری نوظهور است و کارشناسان در مورد اثرگذاری آن بحث و بررسی می‌کنند و اختلاف نظر دارند و لازم است که آن قطعه مورد آزمایش قرار گیرد اما فیلتر دوده به عنوان یک فناوری رایج و اثبات‌شده شناخته می‌شود و حتی برای نصب آن روی خودروهای دست دوم، استاندارد و دستورالعمل‌هایی در دنیا وجود دارد.»

رشیدی در مورد اظهار نظر شورای شهر تهران مبنی بر اینکه اولویت ما نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تهران است نه خرید و نصب فیلتر دوده، گفت: «اگر شورای شهر تهران اعلام کند که همه خودروهای فرسوده جمع‌آوری و خودروهای نو جایگزین آن می‌شود، اتفاق خوبی است و به‌طور قطع بهترین و ایده‌آل‌ترین حالت این است که «اتوبوس‌های نو» مجهز به فیلتر دوده وارد کنیم اما باید با نگاه منطقی و واقع‌بینانه این سئوال را بپرسیم که تا چد حد توان مالی برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی وجود دارد؟»

 

نگاه واقع‌بینانه؛ توان مالی برای نوسازی همه اتوبوس‌های تهران وجود ندارد

به گفته این استاد دانشگاه شهید بهشتی، رویکرد واقع‌بینانه نشان می‌دهد که اتوبوس‌های موجود حداقل باید تا ۱۰، ۱۵ سال آینده هم کار کنند و امکان مالی برای از رده خارج کردن آنها وجود ندارد بنابراین در شهری مثل تهران چاره‌ای نداریم جز نصب فیلتر دوده روی اتوبوس‌های کارکرده.

با توجه به مصوبه نصب فیلتر دوده روی خودروهای دیزلی، رشیدی که خود در جریان تصویب این طرح حضور داشته است، در مورد تاریخچه این مصوبه اظهارکرد: «در آذرماه سال ۱۳۹۲ در سازمان حفاظت محیط زیست بررسی‌های متعدد در مورد برنامه‌های کاهش آلودگی هوا در کشورهای مختلف و کلانشهرهای بزرگ شروع کردیم و پیش‌نویس مصوبه‌ای را - که نصب فیلتر دوده هم بخشی از آن بود- تهیه کردیم. خوشبختانه این طرح در سال ۱۳۹۳ بدون هیچ مقاومتی و با کمترین تغییر در هیات وزیران به تصویب رسید که بر اساس آن وزارتخانه‌های کشور (از طریق شهرداری‌ها) و راه وشهرسازی مکلف شدند که خودروهای دیزلی را مجهز به فیلتر ذرات معلق کنند و ۲۴ ماه برای اجرای این طرح ۲۴ ماه فرصت داده شد.»

رأی منفی اعضای شورای شهر تهران به تخصیص بودجه برای خرید و نصب فیلتر دوده، هفته پیش واکنش سازمان حفاظت محیط زیست را هم برانگیخت و مسعود تجریشی - معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست - اعلام کرد: «اگر در اجرای سیاست‌ها و مصوبات حوزه کاهش آلودگی هوا خلاف قانون عمل شود، سازمان محیط زیست بر اساس قانون هوای پاک الزام دارد که موارد را به قوه قضاییه ارجاع دهد.»

وی همچنین با اشاره به سوابق قانونی نصب فیلتر دوده گفته بود: «استفاده از فیلتر دوده برای کنترل آلودگی خودروهای دیزلی، روش آزموده در همه دنیاست و در مصوبات متعدد هیأت وزیران و حتی در مصوبات خود شورای اسلامی تهران هم آورده شده است. عطف به قانون هوای پاک، مصوبات هیأت وزیران در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵، آیین‌نامه‌های ماده ۲ و ماده ۸ قانون هوای پاک استفاده از فیلتر دوده برای خودروهای دیزلی در حال تردد به‌ویژه ناوگان حمل و نقل عمومی و دیزلی‌های نو الزامی است و برای حفظ سلامت مردم و حذف خطر سرطان ناشی از دود دیزل‌ها باید اجرایی شود.»

لازم به ذکر است فیلتر جاذب دوده قطعه کاهش ذرات معلق خروجی از خودروهای دیزلی است. نصب فیلتر دوده به منظور حذف ذرات معلق خروجی از اگزوز خودروهای دیزلی از سال ۱۹۹۴ میلادی در کل دنیا آغاز شده است.