احتکار در بازار تایر و لاستیک وجود دارد

اتوپارت پرس: مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران با تشریح مشکلات تایرسازان، مسائل ارزی را از بغرنج ترین مشکلات تولیدکنندگان تایر می داند.

تنها اظهار کرد: «در حال حاضر تایرهای باری‌اتوبوسی با تعرفه 5 درصد وارد کشور می‌شوند، اگر تعرفه واردات تایر سواری 5 درصد شود صنعت تایر کاملا و مطلقا در ایران نابود می شود. اگر هدف، نابودی صنعت تایر ایران باشد و این صنعت مزاحم اقتصاد کشور است، در این صورت این کاهش تعرفه می تواند صورت گیرد.»

وی درادامه گفت: «قیمت‌ها را سازمان حمایت بررسی می کند و بر اساس بررسی سازمان حمایت روی قیمت تمام شده، نرخ ها تعیین می‌شود. یک مکانیزم قانونی در کشور وجود دارد که طبق آن مکانیزم قانونی، قیمت تایر معین و سپس ابلاغ و بر اساس آن عمل می شود. کارخانه‌ها مدتی‌ست در کش و قوس تعدیل قیمت‌ها هستند. ولی قیمت‌ها به دلیل عدم ارائه مصوبه تغییری پیدا نکرده اند.»

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران اضافه کرد: «کسی نیست بپرسد که تایرسازان در چه شرایطی در حال تولید هستند. مساله ارز و واردات مواد از خارج از کشور به کنار، ما در تامین مواد اولیه داخلی نیز مشکل داریم. اف دی آر هفده دوازده را که شرکت پتروشیمی تخت جمشید تنها تولید کننده آن در کشور است که سال گذشته کیلویی هشت هزار تومان بود ولی امسال کیلویی 14 هزارتومان باید تهیه کنیم وگرنه شرکت، آن را با نرخ پایین‌تر ارائه نمی دهد. روغن پراسس که 800 تومان بوده، یک ماه پیش به 2950 تومان و این ماه به 4400 تومان رسیده است. چه کسی ناظر است.»

وی همچنین اظهار کرد: «تایر، ترکیب یک‌سری مواد و انجام فرآیندی روی آن مواد است. مگر می‌شود دهانه خروجی را ببندید ولی به ورودی کاری نداشته باشید. ورودی نیز باید کنترل شود. تولید کنندگان مواد اولیه از چه ارزی استفاده می کنند. همین مواد اولیه تبدیل به تایر می شوند ما باید چکار کنیم. در حال حاضر واردات تایر سواری با همان تعرفه 40 درصد درحال انجام است و در حال حاضر با این نرخ ارز، عملا تایری غیر از نوع چینی نمی تواند وارد کشور شود، به عبارتی امکان واردات محصول دیگری وجود ندارد و عملا بازار دست چینی ها است.»

مصطفی تنها با بیان احتمال عرضه تایرهای روکش شده به عنوان تایرنو گفت: «این امر در دو حالت ممکن است. قبلا مقرر و ابلاغ شده بود کسانی که تایر وارد می کنند باید نمایندگان مجاز شرکت‌های تولید کننده باشند که هم کیفیت تایر را بشناسند و هم در داخل کشور در مقابل مصرف کننده بتوانند تعهد حقوقی داشته و نسبت به پیامدهای کیفی مصرف تایر متعهد باشند. اما این قوانین امسال اجرا نمی شود. وقتی کسی به صرف داشتن یک کارت بازرگانی با گرم دیدن بازار یک کالا به سمت واردات رود احتمال دارد فریب بخورد. یعنی نتواند تشخیص دهد که تایری نو یا روکش است، اما کسی که متخصص باشد این مساله را تشخیص می دهد. کسی که تاجر تایر است و سالها به واردات تایر مبادرت داشته از این کلاه‌ها سرش نمی‌رود. مورد دوم این است که این احتمال وجود دارد که ممکن است کسی قصد تخلف ارزی داشته باشد یعنی ارز تایر نو را گرفته و تایر روکش شده وارد کند. البته بنده کسی را متهم نمی کنم.»

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران درباره احتکار تایرهای سواری تاکید کرد: «این مساله ممکن است وجود داشته باشد. هر کالایی در حال حاضر قابلیت احتکار دارد و انگیزه‌های احتکار در بازار وجود دارد. یعنی وقتی که قیمت ها دچار نوسان می شود طبیعی است که بسیاری از افراد به این فکر می‌افتند که از این محل سود یا سود بیشتری داشته باشند.»

وی همچنین درخصوص احتمال مشارکت عوامل فروش کارخانه‌های تولیدی در احتکار تایر افزود: «هرکسی می تواند این کار را انجام دهد. ما نمی دانیم که اگر احتکار صورت می گیرد، احتکارکنندگان نماینده ما هستند یا خیر. ما نمی توانیم روی جزئیات فروش نمایندگان این نظارت را داشته باشیم. زیرا تشکیلاتی نداریم که بخواهیم بررسی کنیم که به یک نماینده چند تایر داده ایم و نماینده مذکور چند تایر و به چه کسی فروخته است. این امر نیازمند تشکیلات و سازمان است. ما نه چنین تشکیلاتی داریم و نه تا این حد پرسنل و امکان تامین هزینه داریم. ما تایر را تولید می کنیم و به نمایندگان ارائه می دهیم و ضمنا تعهد می گیریم که تایر را به قیمت مصوب عرضه کنند و اخطار داده ایم که اگر باخبر شویم نماینده ای از قیمت مصوب تخلف کرده نمایندگی‌اش فسخ خواهد شد. در این زمینه کاری بیش از این از دستمان بر نمی‌آید.»

تنها با اشاره به احتمال افزایش قیمت 30 درصدی تایر خاطرنشان کرد: «این درخواست داده شده و سازمان حمایت نیز شفاها موافقت اصولی خود را با افزایش قیمت اعلام کرده است و نظر مخالفی ندارند. زیرا به وضعیت مواد اولیه آگاهی دارند ولی افزایش قیمت تا این لحظه مصوب و ابلاغ نشده است.»

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران تاکید کرد: «در 7 ماهه اول سال، افزایش تولید داشته ایم. البته تولید نوسان داشته و ممکن است یک ماه افزایش ظرفیت بسیاری داشته و ماه دیگر به خاطر تغییر مقررات و فشارهای ارزی با افت تولید مواجه شده باشیم. اما در مجموع 7 ماهه، رکورد داریم و وقتی با سال گذشته مقایسه می شود نه تنها کاهش تولید نداشته ایم بلکه افزایش تولید نیز داشته ایم و تولید کنندگان داخلی به اندازه انتظار در حال تولید هستند.»

وی همچنین گفت: «ما تایرسازان مشکلات ارزی بسیاری داریم. در مواردی ماشین‌آلاتی برای توسعه ظرفیت و کاهش نیاز کشور به خارج و افزایش سهم تولید داخل از مجموع مصرف کشور خریداری شده است. این ماشین‌آلات در مبدا منتظر وصول پول هستند تا حمل شوند. بعضی دیگر به صورت یوزانس به کشور وارد شده و زمان یوزانس آنها تمام شده ولی ارزی در اختیار کارخانه‌ها قرار نمی‌گیرد که قادر به پرداخت قرض خود باشند و این مساله به اعتبار کارخانه‌ها نزد تامین کننده‌ها صدمه می زند و ممکن است در آینده مشکلات زیادی از جمله مشکلات حقوقی ایجاد شود و پیش پرداخت ماشین‌آلاتی که پرداخت شده در خطر قرار خواهد گرفت. ولی صدای ما تا بحال به جایی نرسیده که این ضرورت را بتوانیم به جایی برسانیم و مشکلات ما در این زمینه ها بسیار فرساینده شده است.»

مصطفی تنها در پایان اعلام کرد: «هفته گذشته در یکی از نشریات خواندم از بارگیری رینگ خودرو از امارات به مقصد ایران به دلیل تحریم صنعت خودرو پیشگیری شده است. بنده این هشدار را می‌دهم که اگر این روند ادامه یابد احتمال تحریم تایر را نیز نادیده نگیرند. این خطرات وجود دارد، صنعت حمل و نقل و جابجایی مملکت مهم است، صنعت تایر، کفش خودروهای مملکت است نسبت به این صنعت تا این حد کم اهمیت و بی توجه نباشند.»

فشارهای وزارت صمت، موجب توزیع تایرهای مانده در انبار شد

اتوپارت پرس: در اوایل هفته جاری حوزه تامین بازار وزارت صنعت‌، معدن و تجارت در بخشنامه‌ای خطاب به تولیدکنندگان تایر، ‌این شرکت‌ها را مکلف به توزیع تمام تایرهای تولیدی و موجود در انبار خود کرد.

 اگرچه تولیدکنندگان علت اصلی عدم توزیع تایر در چندماه گذشته را ثابت ماندن قیمت‌ها آن هم در شرایط بالارفتن دو تا سه‌برابری قیمت مواداولیه تولید تایر اعلام کردند، اما سرانجام با فشارهای وزارت صمت، مجبور به توزیع بخشی‌از تایرهای موجود در انبارهای خود شدند.

‌گروه صنعتی بارز در دو ماه گذشته به‌عنوان تنها مجموعه عرضه‌کننده تایر در بازار،‌ با کاهش میزان عرضه خود، ‌300 هزارحلقه تایر را در ماه جاری به بازار عرضه کرد و پس از آن دیگر شرکت‌ها پس از نامه وزارت صمت اقدام به توزیع قطره‌چکانی تایرهای تولیدی خود در بازار کردند.

یزدتایر و آرتاویل‌تایر با اعلام 300 سبد مشترک پس از گروه صنعتی بارز برای ساماندهی قیمت‌ها اقدام کردند و کویرتایر نیز اگرچه تعداد تایرهای هر سبد اعلامی را به یک‌سوم سبدهای اعلامی در ماه‌های قبل کاهش داد، اما بخشی از تایرهای خود را روانه بازار کرد. اما هنوز هم خبری از اعلام سبد فروش محصولات ایران‌تایر و لاستیک دنا نیست.

این درحالی است که با وجود عدم تمایل واردکنندگان تایر به واردات تایرهای رادیال سواری و عطش بازار برای این گروه محصول‌،‌ هنوز هم می‌توان محصولات این دو کارخانه را به‌راحتی در بازار خریداری کرد. وضعیتی که باتوجه به اعلام نکردن سبد فروش توسط این شرکت‌ها کمی عجیب به نظر می‌رسد و برخی فعالان بازار را دچار تردید توزیع تایر، در شبکه‌های اختصاصی این دو تایرساز کرده است. 

در این شرایط تایرسازان هنوز امید به تصویب افزایش 30 درصدی قیمت تولیدات خود توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دارند. تاجایی‌که عرضه موجودی انبارهای خود را به زمانی موکول کرده‌اند تا مصوبه افزایش قیمت‌ها عملی شود. به‌همین دلیل باید انتظار داشت تا در آینده‌ای نزدیک و پس از تصویب مجوز افزایش قیمت تایر،‌ تعداد یک‌میلیون حلقه لاستیک رادیال سواری از انبار تولیدکننده‌های داخلی به سمت بازار روانه شود. توزیعی که می‌تواند واکنش عمده‌فروشان بزرگ بازار را نیز دربرداشته باشد و به بازی جدیدی برای بالانگه‌داشتن قیمت تایر به‌ویژه کالاهای احتکارشده در برخی انبارها منجر شود.

برخورد جدی دولت با احتکار کنندگان تایر

اتوپارت پرس: براساس بخشنامه‌ای که ازسوی حوزه تامین بازار وزارت صمت به تولیدکنندگان تایر ارسال شده است، دولت با کارخانه‌هایی که به‌ هر دلیل کالای خود را به بازار عرضه نکنند یا اقدام به نگهداری کالا با هدف فروش آن پس‌از تصویب مصوبه افزایش قیمت‌ها کنند، برخورد جدی خواهد کرد.

محمدرضا کلامی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت با اعلام این خبر گفت: «براساس بخشنامه روز شنبه وزارت صمت به تمام تولیدکنندگان تایر در کشور، این کارخانه‌ها مکلف شدند تمام موجودی انبار و تولیدات روزانه خود را با قیمت‌های مصوب سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در بازار عرضه کنند.»

وی همچنین ادامه داد: «واحدهای تولیدی مجاز به انبار کردن تایر در انبارهای خود و عدم عرضه آن در سطح بازار نیستند و دولت به شدت با متخلفان برخورد می‌کند.»

وزارت صمت در حالی به موضوع احتکار تایر در انبار تولیدکنندگان این محصول واکنش نشان داده است، که پیش از این اغلب تولیدکنندگان تایر با مقاومت در برابر نیاز بازار،‌ اقدامی برای عرضه سبدهای فروش خود طی دوماه گذشته نکرده‌اند.

به‌گفته فعالان بازار،‌ این شرکت‌ها به‌دلیل بالا رفتن قیمت مواد اولیه به ‌ویژه از نوع تولید داخل، ‌مجبور به فروش تایرهای خود با درصد بالایی زیان شده‌اند و به‌ همین دلیل تا زمان تصویب مجوز افزایش قیمت انواع تایر توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان وزارت صمت، فروش محصولات خود را در بازار متوقف کرده‌اند. برهمین اساس بخشی‌از نماینده‌ها و عاملان فروش شرکت‌های تایرساز در پایتخت نیز دست‌به احتکار کالا در برخی انبارهای حاشیه تهران زده‌اند.

محمدرضا کلامی در واکنش به آن نیز اشاره کرد: «براساس تصمیم بخش تامین بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت، دولت برای کاهش گرانی‌های حاشیه بازار تایر با قدرت ورود خواهد کرد و قیمت این کالا در بازار کاهش خواهد یافت.»

 پس از ابلاغ بخشنامه وزارت صمت به تایرسازان، یزدتایر و آرتاویل‌تایر در بخشنامه‌ای مشترک،‌ خطاب به عاملان فروش خود از آنها خواسته‌اند کلیه موجودی انبار خود را با قیمت‌های مصوب در بازار توزیع کنند. بخشنامه‌ای که به‌نظر می‌رسد با توجه به دستور حوزه تامین بازار وزارت صمت صادر شده است و شرکت‌های تایرسازی سبدهای برزمین‌مانده آبان‌ماه را نیز برای خرید توسط عوامل خود اعلام خواهند کرد. 

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت درحالی از کاهش قیمت انواع تایر در حاشیه بازار، این خبر را داد که این روزها قیمت هر جفت تایر پرایدی از 230هزارتومان به بیش‌از 400هزارتومان در بازار رسیده و به‌گفته فعالان این صنف دلیل اصلی آن بسته شدن فروش تایرسازان داخلی طی دوماه گذشته و احتکار عمده کالا توسط برخی عوامل فروش است. البته در ماه جاری تنها گروه صنعتی بارز،‌ با هدف تثبیت بازار و کاهش التهاب اقدام به اعلام سبد فروش خود کرده است.

چهار لیتر روغن وارداتی 400هزارتومان و داخلی 170هزار تومان

اتوپارت پرس: رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک، فیلتر، روغن، پنچرگیران و فیلترسازان تهران با اعلام فروش لاستیک‌های سواری در ازای ارائه فتوکپی سند خودرو، کارت ماشین و کارت ملی، گفت: «این طرح از شهریور ماه آغاز شده است. پیش از آن در ماه مرداد که وضعیت حوزه لاستیک نابسامان شد و قیمت ها بالا رفت، به منظور اعمال مدیریت از جانب اتحادیه، به کارخانه ها اعلام کردیم که تعداد لاستیکی که به نمایندگان می دهند را اعلام کنند.»

داوود سعادتی‌نژاد با اشاره به اینکه در این خصوص از لاستیک‌های سنگین-که در اختیار پایانه‌ها و وزارت صمت قرار دارد- صرف‌نظر کردیم، اظهار کرد: «ولی برای مدیریت لاستیک‌های سواری به منظور ممانعت از افرادی که قصد خرید و سپس فروش به صورت آزاد دارند و برای جلوگیری از افزایش قیمت، اعلام کردیم که به منظور دریافت دو حلقه لاستیک باید فتوکپی سند خودرو، کارت ماشین و کارت ملی ارائه شود.»

وی با توضیح این مطلب که همین مساله باعث شد وضعیت حوزه لاستیک مدیریت و قیمت‌ها متناسب شود، افزود: «به طوریکه در حال حاضر قیمت آزاد و دولتی حدود 10 هزار تومان تفاوت دارند. از شهریور این اقدام را آغاز کرده ایم و در حال حاضر در حوزه لاستیک سواری مشکلی وجود ندارد ولی در بخش لاستیک های وارداتی چون نمایندگانی که اقدام به واردات می کنند آمار و ارقام را به اتحادیه ارائه نداده اند، مقداری قیمت این نوع لاستیک افزایش پیدا کرده است، اما ما در حال توزیع لاستیک ایرانی هستیم و مردم نیز بیشتر از لاستیک ایرانی استفاده می‌کنند و مشتری و خریدار لاستیک خارجی، محدود به لاستیک‌هایی است که در ایران تولید نمی شود.»

سعادتی‌نژاد با بیان اینکه در حال حاضر قیمت لاستیک ماشین‌های سواری-که اتحادیه بر آن نظارت داشته است- مناسب و کنترل شده است، خاطرنشان کرد: «ولی قیمت لاستیک‌های سنگین -که زیر نظر وزارت صمت قرار دارد- سرسام آور بوده و ممکن است لاستیک 3 میلیون تومانی به مبلغ 8 میلیون تومان به فروش رسد.»

 ثبات قیمت روغن موتور خودرو

رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک، فیلتر، روغن، پنچرگیران و فیلترسازان تهران در خصوص بازار روغن موتور خودرو گفت: «با توجه به جلساتی که با شرکت پالایشگاه و مدیران داشته‌ایم، توزیع روغن موتور نیز در بازار شرایط مناسبی پیدا کرده است و با افزایش قیمت مواجه نبوده ایم.»

وی در خصوص نبود نام روغن موتورهای ایرانی در فهرست روغن‌های توصیه شده خودروسازان بزرگ دنیا، اظهار کرد: «بعضی از کارخانه‌ها برند خارجی هستند و روغن‌هایی را که خود تولید می‌کنند را توصیه می‌کنند، در صورتیکه ما در ایران در حال تولید روغن موتور برای تمام خودروهای موجود در ایران هستیم و خرید روغن های خارجی توسط مردم ضروری و به صرفه نیست.»

داوود سعادتی‌نژاد با اشاره به اینکه یک روغن 4 لیتری وارداتی حدود 300 یا 400 هزار تومان در بازار ایران به فروش می رسد، تاکید کرد: «اما همان روغن تولید داخل با قیمتی حدود 170 هزار تومان و یا کمتر به فروش می‌رسد. ما 4 شرکت برند داریم که روغنشان نیز کیفیت دارد. صحبت در مورد روغن خارجی بیشتر تبلیغ است و کسانی که می گویند روغن خارجی وارد می کنند امکان دارد یک کانتینر وارد کنند و بقیه روغن ها را همینجا و در ایران پر کنند، زیرا واردات به صرفه نیست.»

سعادتی نژاد در خصوص استفاده از روغن های اسیدشویی شده و تصفیه دوم به عنوان محصول نهایی گفت: «روغن تصفیه دوم، نزدیک به 50 سال است که در ایران تولید می شود و در این روغن تصفیه دوم از پایه یک استفاده می شود و برای خودروهای کندرو و سبک و قیمت پایین مناسب است و برای این دسته از خودروها مشکلی ایجاد نمی کند اما ماشین های مدل بالا در صورت استفاده از این روغن ها دچار آسیب می شوند. در واقع در فرایند روغن تصفیه دوم، روغنهای کار کرده را جمع آوری و مواد اولیه پایه اول افزودنی اضافه می کنند و تبدیل به روغن می شود.»

تایرهای وارداتی خودروهای سنگین با نرخ دولتی توزیع می‌شود

اتوپارت پرس: معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان اعلام کرد: «بخش عمده‌ای از لاستیک‌ خودرو سنگین وارداتی است و با نرخ‌گذاری دولتی و زیر نظر سازمان‌های متولی توزیع می‌شود.»

مجید زرین‌دلاور با بیان اینکه سهمیه اختصاصی لاستیک همدان زیر نظر دولت توزیع می‌شود، اظهار کرد: «با توجه به تدابیر اندیشیده شده در حوزه تأمین لاستیک خودروهای سنگین مشکلات کاهش‌ یافته و نقش دلالان کم‌رنگ شده است.»

وی با بیان اینکه لاستیک داخلی و وارداتی با نرخ دولتی توزیع می‌شود، افزود: «البته ممکن است برخی از برندها قیمت‌های متفاوتی داشته باشند اما در مجموع قیمت‌گذاری توسط دولت انجام می‌شود.»

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت استان همدان با تأکید بر اینکه بخش عمده لاستیک خودروهای سنگین از خارج وارد می‌شود، تصریح کرد: «دولت با اقداماتی چون کاهش تعرفه گمرکی به پنج درصد به دنبال افزایش رغبت واردکنندگان برای ورود در این حوزه است.»

به گفته وی، این اتفاق باعث کاهش قیمت و در نتیجه افزایش رغبت واردکنندگان می‎شود چون از بازار فروش آن اطمینان حاصل می‌کنند.

زرین‌دلاور خاطرنشان کرد: «تمام لاستیک‌های وارداتی کشور تحت نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت و اداره کل پایانه‌ها و حمل‌ و نقل و راهداری بین متقاضیان توزیع می‌شود.»