سنسورهای موتور و علائم خرابی آنها 3

علائم خرابی سنسور دمای هوای ورودی

این سنسور از حساسیت کمتری برخوردار است و فقط در روشن شدن برخی خوروها، و در هوای سرد نقش ایفا می کند، و در نتیجه، خرابی آن چندان قابل تشخیص نیست و در عملکرد موتور تغییری ایجاد نمی کند.

خرابی این قطعه از طریق دیاگ قابل تشخیص است. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ایسیو است .

7. سنسور زاویه دریچه گاز

این سنسور در موتورهایی وجود دارد که دریچه گاز آنها مکانیکی است و با سیم گاز باز و بسته می شود. (دریچه گاز برقی اینطور نیست).

این سنسور روی دریچه هوای ورودی نصب می شود، تا هنگامی که راننده گاز می دهد، کم و زیاد شدن زاویه دریچه گاز را اندازه گیری کرده و به ECU اطلاع دهد.

و ECU با این اطلاعات، و نیز اطلاعات دریافتی از سایر سنسورها (دمای آب، فشار هوای ورودی)، بهترین ترکیب سوخت و هوا را محاسبه می کند تا موتور در شرایط مختلف بیشترین بازدهی را داشته باشد.

علائم خرابی سنسور زاویه دریچه گاز

در صورت خرابی این سنسور:

- هنگام گاز دادن دور موتور به سختی بالا می رود و در حین حرکت موتور شدیدا ریپ می زند.

- بازدهی موتور بشدت کاهش می یابد.

- در برخی موارد، موتور خود به خود گاز می خورد و دور موتور بالا و پایین می رود.

8. سنسور اکسیژن

این سنسور در ابتدای مسیر اگزوز قرار دارد و در موتورهای جدید نقش مهم و حیاتی ایفا می کند. سنسور اکسیژن، مقدار اکسیژن موجود در گاز خروجی موتور را اندازه گیری کرده و به ECU ارسال می کند.

بنابراین، ECU از مقدار اکسیژن نسوخته در گاز اگزوز مطلع می شود و تشخیص می دهد که:

- اطلاعات دریافتی از سایر سنسورها تا چه حد درست بوده؟

- آیا نیاز به تغییر نسبت سوخت و هوا وجود دارد یا خیر؟ اگر بله، چقدر؟

سنسور اکسیژن و عملکرد آن باعث "کاهش مصرف سوخت"، "افزایش بهره وری موتور"، و "کاهش آلاینده ها در دود اگزوز" می شود. اهمیت این سنسور تا به آنجاست که در موتورهای جدید 2 عدد سنسور اکسیژن وجود دارد.

علائم خرابی سنسور اکسیژن

در صورت خرابی این قطعه، راننده براحتی متوجه تغییر در عملکرد موتور خودرو می شود. علائم خرابی سنسور اکسیژن عبارتند از:

- روشن شدن چراغ چک.

- در بسیاری از موتورها، با روشن کردن خودرو، بوی خام سوزی از اگزوز احساس می شود (مخصوصا در صورت سرد بودن موتور).

- در برخی خودروها، (خصوصا در پژو 206)، موتور بدرستی گاز نمی خورد و کپ می کند.

- مصرف سوخت بالا می رود.

سنسورهای موتور و علائم خرابی آنها 2

3. سنسور دمای مایع خنک کننده موتور

این سنسور دمای مایع خنک کننده موتور را به ECU اطلاع می دهد. ECU بر حسب این اطلاعات، غلظت مخلوط سوخت را طوری تنظیم می کند تا موتور در آن دما بیشترین بازدهی را داشته باشد.

مثلا در هوای سرد، سوخت را غلیظتر می کند تا موتور راحتتر روشن شود، و در دمای بالا، سوخت را رقیقتر می کند تا اولا: بازدهی موتور کم نشود و ثانیا: آلایندگی موتور کمتر شود.

علائم خرابی سنسور دمای مایع خنک کننده موتور

خرابی سنسور دمای آب به دو صورت اتفاق می افتد:

1- سنسور، دمای آب را به اشتباه بالاتر از واقعیت گزارش می کند، که در این صورت ECU سوخت را بسیار رقیق می کند و در نتیجه:

- یا "موتور روشن نمی شود".

- و یا اینکه "با استارت های زیاد روشن می شود و وقتیکه روشن شد، بسختی گاز می خورد و توان کمی خواهد داشت."

2- سنسور، دمای آب را به اشتباه پایینتر از واقعیت گزارش می کند، که در این صورت ECU سوخت را بسیار غلیظ می کند و در نتیجه:

- یا "موتور روشن نمی شود".

- و یا اینکه "با استارت های زیاد روشن می شود و وقتیکه"روشن شد، دود سیاه زیادی از اگزوز خارج می شود و موتور توان کمی خواهد داشت، مصرف سوخت در این حالت بشدت افزایش می یابد."

4. سنسور سرعت خودرو

این سنسور سرعت حرکت خودرو را به ECU و آمپر سرعت گزارش می کند. (این اطلاعات برای کنترل سیستم ایربگ، به کامپیوتر ایربگ نیز ارسال می شود).

علائم خرابی سنسور سرعت خودرو

در صورت خرابی این قطعه، آمپر سرعت از کار می افتد و چون ECU اطلاعی از سرعت خودرو ندارد، در موتورهای مجهز به استپ موتور (استِپ موتور یا موتورِ پله ای، دور موتور آرام و بدون گاز دادن را تنظیم می کند)، وقتی راننده می خواهد ایست کامل کند، یا وقتی در حالت حرکت کلاچ می گیرد، به احتمال زیاد موتور خاموش خواهد شد. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ایسیو است .

5. سنسور فشار هوای ورودی

این سنسور، فشار و مقدار هوایی را که از طریق مانیفولد هوای ورودی، به داخل موتور می رود را اندازه گرفته و به ECU اطلاع می دهد. ECU با این اطلاعات مقدار و سرعت پاشش سوخت را توسط انژکتورها تعیین می کند، تا بهترین نسبت هوا و سوخت بدست آمده و بازدهی موتور در بهترین حالت حفظ شود.

علائم خرابی سنسور فشار هوای ورودی

در صورت خرابی این قطعه، ECU تشخیص درستی از مقدار هوای ورودی ندارد و مخلوط هوا و سوخت درستی هم در محفظه احتراق وجود نخواهد داشت.

در این حالت: "موتور بسختی روشن می شود" و "با گاز دادن دود سیاه از اگزوز خارج می شود"، "موتور بسختی گاز می خورد" و "ریپ می زند و بازدهی آن کم خواهد شد".

6. سنسور دمای هوای ورودی

این سنسور، دمای هوای ورودی را به ECU اطلاع می دهد، تا ECU در صورت سرد بودن دمای هوای ورودی، توسط "پیش گرمکن" (که در مسیر ورودی هوا و در بعضی خودروها وجود دارد)، هوا را کمی گرمتر می کند تا موتور در سرما راحتتر و سریعتر روشن شود.

سنسورهای موتور و علائم خرابی آنها 1

قطعات برقی موتور سه دسته اند:

1. سنسورها: اطلاعاتی نظیر دما، فشار و ... را به ECU مخابره می کنند، مثلا سنسور دمای آب رادیاتور.

2. عملگرها: قطعاتی هستند که فرمانهای ECU را اجرا می کنند، مثلا انژکتور نوعی عملگر است.

3. کنترل یونیت (ECU): اطلاعات را از سنسورها دریافت کرده و بر حسب آنها، فرمان لازم را به عملگرها صادر می کند. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیر ECU است .

سنسورها

انواع سنسور در موتور خودرو عبارتند از:

1. سنسور موقعیت میل لنگ

این سنسور موقعیت دقیق میل لنگ و در نتیجه پیستون ها را به ECU گزارش می کند. ECU طبق این اطلاعات (و اطلاعات دریافتی از سایر سنسورها)، لحظه و مقدار پاشش سوخت، و نیز جرقه شمع را تعیین می کند.

علائم خرابی سنسور موقعیت میل لنگ

این سنسور معمولا به دو صورت ایراد پیدا می کند:

- خرابی کامل و روشن نشدن موتور، که در این حالت موتور استارت می خورد اما روشن نمی شود، زیرا سوخت و جرقه ای در محفظه احتراق وجود نخواهد داشت.

- ارسال اطلاعات نادرست از موقعیت میل لنگ، که در این حالت موتور روشن می شود ولی به سختی گاز می خورد و شدیدا ریپ خواهد زد.

2. سنسور موقعیت میل سوپاپ

این سنسور موقعیت دقیق میل سوپاپ را به ECU مخابره می کند و در واقع کار آن مکمل "سنسور موقعیت میل لنگ" است.

علائم خرابی سنسور موقعیت میل سوپاپ

- روشن شدن چراغ چک پشت آمپر.

- در برخی موارد ریپ زدن موتور.

ترمز خودرو و خرابی آن 2

خرابی های سیستم ترمز خودرو، علائم و علت آنها

1- نا مرغوب بودن لنتهای ترمز

در صورت پایین بودن کیفیت لنتهای ترمز یک یا ترکیبی از موارد زیر اتفاق خواهد افتاد:

- در لحظه ترمز گیری صدای سوت یا خِرخِر از چرخها شنیده خواهد شد.

- قدرت ترمز گیری کمتر از حالت عادی خواهد بود.

2- نا مرغوب بودن روغن ترمز

نیروی ترمز از طریق روغن ترمز به لنتها منتقل می شود، روغن ترمز به دو شکل زیر می تواند باعث ضعیف شدن نیروی ترمز گیری شود:

i- روغن ترمزی که توسط کارخانه سازنده پیشنهاد شده استفاده نشود (در کلیه خودروها یا روغن ترمز آبی استفاده می شود و یا زرد).

ii- روغن ترمز در اثر کارکرد زیاد، و خصوصا داغ شدنِ بیش از حد (در اثر ترمز گیری شدید و مداوم در سرازیری ها) رطوبت جذب کرده و دیگر کارایی لازم را ندارد.

کمپانی های خودور سازی تعویض روغن ترمز را هر 40 هزار کیلومتر یکبار توصیه می کنند.

وقتی لنتهای ترمز و روغن ترمز بیش از حد داغ شوند، کارایی ترمز بمراتب کاهش می یابد، به همین دلیل است که رانندگان با تجربه در سرازیری ها از دنده سنگین استفاده می کنند تا مجبور به استفاده مکرر از ترمز نشوند.

به همین منظور، در خودروهای اتوماتیک نیز نرم افزار گیربکس اتوماتیک طوری طراحی شده که وقتی راننده پدال گاز را فشار ندهد، دنده افزایش نمی یابد.

3- خراب شدن بوستر ترمز

بوستر ترمز در واقع نوعی نیروی کمکی برای ترمزگیری راننده ایجاد می کند و خرابی آن شامل نشت هوا از طریق شیلنک خلاء، و یا سوراخ شدن دیافراگم داخلی، و یا نشت هوا از پِرس دور بوستر اتفاق می افتد، که در همه این موارد نیروی کمکی برای ترمز گیری کمتر می شود و یا وجود نخواهد داشت. در این حالتها اصطلاحا ترمز چوب می شود. یعنی با وجود روشن بودن موتور خودرو، پدال ترمز زیر پا سفت است و بسختی فشرده می شود.

روش تست بوستر ترمز: در حالتی که موتور خودرو خاموش است، پا را روی پدال ترمز فشار می دهیم و بعد استارت می زنیم، در صورتیکه بوستر سالم باشد، باید پدال 2 یا 3 سانتی متر پایین برود.

4- خرابی پمپ ترمز – هوا گرفتن سیستم ترمز

اگر قطعات لاستیکیِ داخل پمپ ترمز خراب شوند، در هدایت روغن ترمز اختلال ایجاد می شود و اصطلاحا فشار روغن از کنار قطعات فرار می کند. در این مواقع، هنگام ترمز گیری پدال ترمز پایینتر از حالت عادی می رود و گیرایی ترمز ضعیف است، و یا اصلا گیرایی ندارد.اگر به هر دلیلی سطح روغن ترمز در مخزن آن از مقدار خاصی کمتر شود، بجای روغن ترمز، هوا وارد سیستم ترمز می شود و متعاقبا گیرایی ترمز ضعیف خواهد شد. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیر ECU است .

5- نشت روغن از سیلندر ترمز

در صورتیکه روغن ترمز از سیلندرهای ترمز نشت کند، پس از باز کردن چرخها براحتی قابل مشاهده خواهد بود که این ایراد به 3 صورت زیر نیروی ترمز را ضعیف می کند:

i- در صورت ادامه دار بودن نشتی، سطح روغن ترمز در مخزن آن کم می شود و پس از پایین آمدن سطح آن از مقدار خاصی، بجای روغن ترمز، هوا وارد سیستم ترمز می شود و متعاقبا گیرایی ترمز ضعیف خواهد شد.

ii- بخشی از روغن ترمز از سیلندرها فرار می کند و در نتیجه نیروی حداکثری ترمز، به سیلندرها و در نهایت لنتها وارد نخواهد شد.

iii- اگر سطح لنتها و دیسک ترمز به روغن ترمز نشت شده آغشته شود، اصطکاک بین لنتها و دیسک کمتر شده و نیروی ترمز کاهش خواهد یافت.

6- کشیدن فرمان به یک طرف در هنگام ترمز گیری

اگر به هر دلیلی، نیروی ترمز به صورت متعادل (مساوی) به چرخهای چپ و راست در محور جلو یا عقب تقسیم نشود، فرمان به سمتی کشیده می شود که ترمز در آن طرف قویتر است.

این حالت معمولا به یک یا ترکیبی از علتهای زیر اتفاق می افتد:

- پیستون در سیلندر ترمز در یکی از چرخها گیرپاژ کرده باشد و نیروی ترمز را بدرستی منتقل نمی کند

- دیسک ترمز در یکی از چرخها چرب شده و اصطکاک خوبی ندارد

- مسیر انتقال روغن ترمز برای یکی از چرخها کیپ شده است

7- تنظیم نبودن ریگلاژ ترمز دستی

ریگلاژ ترمز دستی در مقدار پایین رفتن پدال ترمز موثر است و در صورت نادرست بودن آن، پدال ترمز بیش از حد پایین می رود.

سیستم ترمز در خودرو از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است و هر گونه تعمیر و عیب یابی آن می بایست توسط نیروی متخصص و با تجربه صورت گیرد.

ترمز خودرو و خرابی آن 1

سیستم ترمز در اغلب خودروها (پژو (206 تیپ 2،3،5،6، SD، 405 پارس) سمند، تندر 90 (ال90) و پراید) مشابه هم هستند

- پدال ترمز و اهرم بندی آن

- بوستر ترمز

- پمپ اصلی ترمز

- روغن ترمز و مخزن آن

- شیلنک خلاء بوستر ترمز

- لوله های انتقال روغن ترمز به چرخها

- سیلندر (پمپ) ترمز چرخها

- لنت های ترمز

- دیسک ها و کاسه های ترمز چرخها

- اهرم و مکانیسم ترمز دستی

طرز کار سیستم ترمز

با فشار دادن پدال ترمز توسط راننده، نیروی اعمال شده به پدال، از طریق اهرم بندی پدال به پمپ اصلی ترمز منتقل می شود. اهرم بندی پدال بصورت افزایش قدرت طراحی شده و در نتیجه نیروی پای راننده افزایش یافته و به پمپ می رسد. – بین پمپ ترمز و اهرم پدال، بوستر قرار دارد که در ادامه توضیح داده می شود. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیر ایسیو است .

سپس روغن ترمز در پمپ فشرده می شود و از طریق لوله به سمت سیلندر ترمز چرخها منتقل می شود. روغنِ داخل پمپ ترمز، از طریق مخزن روغن ترمز تامین می شود.

پیستون های سیلندر ترمز، پشتِ لنتها چسبیده اند و لنتها در فاصله بسیار کمی از دیسک ترمز قرار دارند.

در ترمزهای کاسه ای (در برخی خودروها، ترمزهای عقب کاسه ای هستند)، لنتها در فاصله کمی از کاسه ترمز قرار دارند.

پس از آنکه فشار روغن به پیستون رسید، آنرا به حرکت در آورده و در نتیجه لنت ترمز به دیسک فشار می آورد (در ترمزهای کاسه ای به کاسه ترمز فشار می آورد).

اصطکاک بین لنت و دیسک، شتاب منفی ایجاد می کند و خودرو ترمز می گیرد.

با رها کردن پدال ترمز، عکس این فرآیند اتفاق می افتد و لنتها از دیسک ها فاصله می گیرند.

با وجود اینکه اهرم بندی پدال ترمز بصورت افزایش نیرو طراحی شده، نیرویی که به سیلندر ترمزها می رسد، برای نگاه داشتن جرم سنگین خودرو کافی نیست، از اینرو برای بدست آوردن نیروی ترمز بهتر، (شتاب منفی بیشتر) در تمامی خودروها بوستر ترمز وجود دارد.

بوستر ترمز، بصورت غیر مستقیم(از طریق شیلنک خلاء)، نیروی خود را از موتور دریافت می کند.

طرز کار بوستر ترمز

بوستر ترمز بین پمپ اصلی ترمز و پدال ترمز قرار دارد. وقتی که راننده پدال ترمز را فشار می دهد، نیروی پای او بصورت افزایش نیرو به بوستر ترمز می رسد، این جابجایی در محور بوستر، سوئیچی را فعال می کند و نیروی خلاء که در محفظه B ایجاد شده، به نیروی ترمز راننده اضافه شده و به پمپ اصلی ترمز می رسد. و بدین ترتیب نیروی ترمز راننده ده ها برابر بیشتر می گردد.

چرا اگر موتور خودرو خاموش باشد راننده فقط یک یا دو بار می تواند نیروی ترمز خوبی را تجربه کند؟

علت آن است که در آخرین باری که خودرو روشن بوده، نیروی خلاء (مکش) در بوستر ذخیره شده و پس از خاموش شدن موتور، هنوز در آن وجود دارد. وقتیکه راننده پدال ترمز را فشار دهد، این نیروی ذخیره شده در بوستر برای 1 یا 2 بار ترمز کردن به کمک او خواهد آمد و سپس پدال ترمز سفت خواهد شد. از این پس فقط نیروی مکانیکی پای راننده است که به لنت ترمزها منتقل می شود و البته که کافی نیست و راننده ترمز خوبی را تجربه نخواهد کرد.

فرمان هیدرولیک خودرو و خرابی آن 2

علائم خرابی سیستم هیدرولیک

1- روغن ریزی از هر یک از قسمتها

اگر سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن به مرور زمان کم شود، یکی از قطعات زیر نشتی دارند که بسادگی با مشاهده روغن در اطراف آن قابل تشخیص خواهد بود:

i- مخزن یا شیلنکهای هیدرولیک

ii- سوئیچ الکتریکی لوله فشار قوی

iii- پمپ هیدرولیک

iv- شیر هیدرولیک یا جک دو طرفه

2- ایجاد صدا در هنگام کار کردن درجا، یا چرخاندن فرمان به سمت چپ یا راست

شنیدن صدای غیر عادی از سیستم هیدرولیک شامل موارد زیر است:

i- اگر پمپ هیدرولیک در هنگام کارکردن درجای موتور صدای اضافه تولید کند، به احتمال زیاد پمپ دچار مشکل شده است.

ii- ولی اگر فقط در هنگام چرخاندن فرمان به طرفین صدای غیرعادی شنیده شود، احتمالا سطح روغن هیدرولیک در مخزن کافی نیست و موارد مربوط به نشت روغن باید بررسی شود. (همچنین احتمال پایین بودن کیفیت روغن هیدرولیک نیز وجود دارد). این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیر ایسیو است .

iii- اگر در زمان چرخاندن فرمان، صدایی شبیه به سوت یا جیغ از تسمه هیدرولیک شنیده شود، دو موضوع باید بررسی شود:

1- فولی تسمه روی میل لنگ معیوب است.

2- سایز تسمه هیدرولیک مناسب نیست و یا اینکه باید ریگلاژ شود.

3- سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور خودرو

در صورت سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور، باید به ترتیب زیر عمل کرد:

1- ابتدا باید از سالم بودن تسمه هیدرولیک اطمینان حاصل شود.

2- از کافی بودن سطح روغن هیدرولیک در مخزن آن و رسیدن روغن هیدرولیک به پمپ هیدرولیک اطمینان حاصل شود.

3- از کیفیت روغن هیدرولیک اطمینان حاصل شود. (اینکه روغنِ مناسب وجود داشته باشد و کارکرد آن بیش از حد نباشد).

در صورت درست بودن موارد 1 ، 2 و 3، علت سفت شدن فرمان با وجود روشن بودن موتور خودرو، یکی از موارد زیر است که توسط تکنیسین خودرو باید بررسی شود:

i- پمپ هیدرولیک

ii- شیر هیدرلیک فرمان

iii- جک دو طرفه هیدرولیک

iv- در برخی موارد خرابی جعبه فرمان یا یکی از قطعات سیستم تعلیق

  خرابی های رایج در سیستم هیدرولیک خودروهای سواری (پژو (206 تیپ 2،3،5،6، SD، 405 پارس) سمند، تندر 90 (ال90) و پراید):

  برای پژو 405، پارس و سمند، خرابی و لق شدن بوش های جک هیدرولیک

علائم خرابی:

وقتی خودرو روشن باشد، اگرفرمان را بسرعت به سمت چپ یا راست بچرخانیم، صدای تق تق شنیده می شود، ولی اگر خودرو خاموش باشد این صدا وجود ندارد.

  برای کلیه خودروهای پژو، سمند و پراید، روغن ریزی از شیر هیدرولیک، و شیلنکهای مخزن هیدرولیک:

علائم خرابی:

- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک،

- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان،

- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی،

خرابی "جک هیدرولیک" در خودروهای پژو 405، پارس و سمند نیز علائم فوق را بهمراه دارد.

  برای پژو 206، روغن ریزی از شیر هیدرولیک، سوئیچ الکتریکی فشار روغن هیدرولیک (فشنگی هیدرولیک)، مخزن و پمپ هیدرولیک:

علائم خرابی:

- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک،

- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان،

- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی،

نکته مهم:

روغن هیدرولیک قابل اشتعال است و در انواع 206، مخصوصا مدل های قبل از 86، شیلنک فشار قوی هیدرولیک به دلیل پوسیدگی و مجاورت با حرارت بالای مانیفولد اگزوز، نشت می کنند و این نوع نشت روغن، ممکن است باعث آتشسوزی موتور شود.

  برای پراید، نشت روغن هیدرولیک از شیر هیدرولیک، شیلنکهای مخزن هیدرولیک،

علائم خرابی:

- کم شدن سطح روغن هیدرولیک داخل مخزن هیدرولیک،

- شنیدن صدای اضافه هنگام چرخاندن فرمان،

- چرب شدن اطراف محل روغن ریزی،