آموزش ساخت طلا و جواهر 3

 نورد و کشش
ماهیت تغییر شکل
اگر خواسته شود پدیده تغییر شکل یک ماده فلزی مورد بررسی قرار گیرد، بایستی در نظر داشت که در ساختار میکروسکوپی آن فرایندهای پیچیده زیادی با هم به طور همزمان جریان دارند و تنها در صورتی می‌توان به درک آنها نائل گردید که به پدیده‌های جداگانه تفکیک شوند . این اصل متدیک نیز در اینجا در بیان توضیحات به کار می‌رود . اما همواره بایستی پیچیدگی فرایندها را در نظر داشت . این توضیحات برگرفته از کلاس جواهر سازی است .
نورد کردن
پروسه نورد : نورد کردن را می‌توان به عنوان یک پروسه تغییر شکلی در نظر گرفت که مکان آن دائما در تغییر است و در طی آن ضخامت بلوک فلز کاهش می‌یابد .
دستگاه نورد
چهار چوب این دستگاه از چهار ستون استوانه ای، که صفحات بالایی و پایینی را به یکدیگر متصل می نمایند تشکیل شده است . بر روی ستونهای پولیش شده هادی چهار چوب دستگاه نورد می‌توان یاتاقان غلتکهای نورد که توپی غلتکهای نورد در آن می چرخند را جا زد . قطر غلتکها 45mm و عرض آن‌ها 90mm می‌باشد . با زوج بالایی می‌توان ورقهایی بین 5mm و 0.01mmو با غلتکهای پایینی مفتولهای چهار گوش بین 5mm , 1mm را نورد نمود . دستگاه را می‌توان با نیروی نسبتا کم به کار انداخت، زیرا حرکت دورانی اهرم به حالت کند تر برای نورد مفتول با 1 : 6 = i برای نورد ورق با 1 :12 = i تبدیل می‌شود . نورد ورق به کمک یک چرخ دستی مرکزی و نورد مفتولی به کمک دو اسپیندل دسته ستاره ای تنظیم می‌شوند . فلز بایستی از یک دستگاه نورد ورق با یک سطح صاف و تقریبا پرداخت شده بیرون آید . برای این منظور به غلتکهایی از جنس فولاد با کیفیت بالا نیاز است که بعد از استفاده طولانی هم بدون عیب و نقص جلای خود را حفظ کنند . کل مجموعه طراحی یک چنین ماشینی بایستی تا حدامکان با دوام باشد زیرا همه اجزاء موثر آن تحت بار شدیدی قرار دارند . یک نوع تغییر یافته خاص این دستگاه ماشین لبه برگردان است . برای مراقبت از دستگاه نورد و حفاظت از آن توجه به موارد زیر ضروری است : 1-از نورد کردن مواد سخت و شکننده مانند اجزاء فولادی سخت شده و یا فلزی، که دارای پوسته سوخته شده است پرهیز گردد . 2-باقیمانده‌های بوراکس از قطعات پاک شوند. 3- مواد قبل از نورد خوب خشک شوند . 4-غلتکهای نورد به طور یکنواخت مورد استفاده قرار گیرند تا تنها در وسط ساییده نشوند .
آماده سازی بلوکهای ریختگی
ماده فلزی که قرار است به صورت ورق و مفتول در آید با ریخته گری شکل خام خود را به دست می‌آورد . سپس در حمام اسیدی قرار داده می‌شود تا ذرات سخت بوراکس وشلا که آن گرفته شود . بلوک ریختگی را بایستی با شدت و به طور سیستماتیک پیش آهنگری نمود . بعد از آنکه فلز به خوبی شکل داده شد و آماده گردید، می‌توان در صورت نیاز آن را باز پخت میانی کرده و عملیات نورد را آغاز نمود . از کار پیش آهنگری نباید هراسی به دل راه داد، زیرا کیفیت محصول نیمه آماده، با این کار بهتر می‌گردد!
کار با دستگاه نورد
نورد ورق : قبل از نورد کردن بایستس یک باره یگر مطمئن شد که بلوک فلز عاری از وجود ناخالصی است و اینکه آیا غلتکهای نورد کاملا صاف می‌باشد یا نه . هر ذره خارجی بر روی قطعه آماده اثری می گذارد که به سختی با سنگ زنی بر طرف گردد . بلوک از یک طرف بین غلتکهای نورد وارد می‌شود . فاصله غلتکها بایستی به اندازه‌ای باشد که بتوانند بلوک را با اصطکاک به وجود آمده نگه دارند . در حالی که بلوک فلزی با یک دست به طرف غلتکهای نورد فشار داده می‌شود، با دست دیگر اهرم دستی را آن قدر می چرخانند تا غلتکهای نورد آن را بگیرند . اکنون می‌توان با شدت غلتکهای نورد را به حرکت در آورد . برای کار با هر دو دست و در صورت لزوم با تمام قوا اهرم دستی چرخانده می‌شود . بدین ترتیب فلز از میان دستگاه نورد عبور کرده و می‌توان در طرف دیگر آن را مجددا دریافت نمود . با هر بار نورد، به خصوص در نورد دستی بایستی همیشه فقط تغییر ضخامت کمی گیرد :
1-دستگاه نورد در این حال به خوبی محافظت می‌گردد.
2-زرگر نیروی کمی مصرف می‌کند . 3- فلز به طور ممتد و نه به حالت ضربه‌ای از غلتکها عبور می‌کند .
نورد مفتول : نورد مفتول، طبق همان اصول تغییر شکل صورت می‌گیرد که در مورد تغییر شکل ورقها گفته شد، زیرا نورد مفتول ساختار میکروسکوپی به طور مشابهی جابه جا می‌شود . اما در حالی که نورد ورق نیروهای تغییر شکل تنها در راستای عمود بر بلوک اعمال می‌شوند، در پروفیل غلتک مربوط به نورد مفتول نیروهایی هم در جهت مایل به وجود می‌آیند، که به صورت نیروهای نرمال به سطوح جانبی مفتول شش گوش فشار می‌آورند . همچنین همانند تولید ورق بایستی بلوک خام را پیش آهنگری و آنیل نمود . عملیات با یک پروفیل نورد شش گوش آغاز و سپس در مراحل بعدی مرتبا به سطح مقطع مربع نزدیک می‌شود .بعد از هر بار نورد فاصله غلتکها را کمی کاهش داده، مفتول را به اندازه 90 درجه چرخانده و مجددا وارد نورد می‌کنند . اصولا وقتی از دروازه پروفیل بعدی استفاده می‌شود که دروازه قبل از آن کاملا مورد استفاده قرار گرفته است یعنی اینکه غلتکهای دستگاه نورد تا رسیدن به حالت تماس با یکدیگر جلو رفته باشند.