استحصال طلا به روش ثقلی (جیگ)

مقاله آموزش جواهرسازی در مورد روشهای استحصال طلا :
در این روش‌ها از اختلاف وزن مخصوص کانیهای مختلف برای جدایش آنها از یکدیگر استفاده می‌شود. در قدیم از این روش برای استخراج طلا از ذخایر آبرفتی( پلاسر ) استفاده می‌شد. معمولا از این روش برای جداکردن ذرات دانه درشت طلا استفاده می‌شود. اگرچه اخیرا شرکت‌های سازنده دستگاههای کانه آرائی، دستگاههایی را معرفی کرده‌اند که می‌توانند ذرات طلا را حتی تا ابعاد یک میکرون و کمتر جداکنند( مانند جداکننده نلسون و نادسن ). از روش‌های ثقلی کمتر به‌صورت مستقل در بهره‌برداری از معادن و استحصال طلا استفاده می‌شود و اکثرا از این روش به‌همراه روش سیانوراسیون و ملقمه‌سازی استفاده می‌شود.
از کنسانتره یا محصول پرعیاری که از روش‌های ثقلی بدست می‌آید می‌توان طلا را به‌روش ملقمه جداکرد. جداکننده‌های ثقلی به چند گروه تقسیم می‌شوند که اساس کار همه آنها یکی است ولی مکانیزم جداسازی در آنها متفاوت است( جدایش در لایه نازک و یا جریان قائم ) در زیر به چند روش متداول بصورت مختصر اشاره می‌شود:
جیگ( Jig ): جیگ یکی از قدیمی‌ترین دستگاههای پرعیار کردن ثقلی مواد است که اصول کار آن هنوز به‌طور کامل شناخته نشده‌است. از این دستگاه معمولا برای پر عیار کردن مواد نسبتا دانه‌درشت استفاده می‌شود. طرز کار جیگ اینگونه است که اگر سطح مشخصی در داخل جیگ به‌عنوان سطح مبنا در نظر گرفته شود آب نسبت به این سطح دارای دو حرکت است، یکی رو به بالا یا حرکت جهشی و دیگری رو به پایین یا حرکت کششی، فرکانس این حرکت بین 55 تا 330 مرتبه در دقیقه متفاوت است.
حرکت نوسانی آب در داخل جیگ توسط مکانیزمی( مانند پیستون ) که دارای حرکت موجی یکنواخت است ایجاد می‌شود. این حرکت در طول لایه بار اولیه ایجاد حرکت‌های جهشی و کششی می‌کند که این حرکت باعث لایه‌بندی مواد می‌شوند. ذرات سبکتر که در بالا قرار گرفته‌اند از قسمت سرریز خارج می‌شوند و ذرات سنگین‌تر که در قسمت پایین لایه قرار گرفته‌اند می‌توانند از قسمت ته‌ریز خارج گردند. جیگ‌ها انواع گوناگونی دارند که تعدادی از آنها عبارتند از: جیگ هارتس، جیگ دنور ، جیگ بوم، جیگ باتاگ و ...

استحصال طلا به روش ثقلی(مخروط ریچارد و میز راندلیز)

مقاله آموزش جواهرسازی در مورد روشهای استحصال طلا :
مخروط ریچارد( Richard Cones ): در اوائل دهه 1960 برای اولین بار به‌منظور پرعیارسازی ماسه‌های ساحلی تیتانیوم‌دار، جداکننده‌هایی به‌نام مخروط ریچارد ساخته شد و کاربرد موفقیت‌آمیز آن باعث شد که در زمینه‌های دیگری مانند کانسنگ‌های آهن، تنگستن، قلع، طلا، مس، زیرکن، اورانیوم و بسیاری دیگر نیز مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
ظرفیت این جداکننده زیاد و بین 65 تا 90 تن در ساعت است و در مواردی خاص به 40 تا 100 تن نیز می‌رسد. غلظت پالپ در بار ورودی محتوی 55 تا 70 درصد جامد است. دانه‌بندی بار اولیه بین 3 تا 0.03 میلیمتر ولی بازدهی جدایش برای ابعاد 100 تا 600میکرون مطلوب‌تر است. این جداکننده به‌عنوان وسیله پیش فرآوری استفاده می‌شود.
میز راندلیز( Rand Leases Table ): این میز برای اولین بار در راند " آفریقا " به جای میز " کوردوری " به‌منظور پرعیار سازی طلاساخته‌شداین دستگاه 3 تا 4 متر طول دارد و به سه بخش مساوی تقسیم می‌شود. در بین هر بخش شکافی سرتاسری، عرض میز را تشکیل می‌دهدو بین هر بخش سطح بسمت پایین شیبدار است. بدین ترتیب ذرات درشت و سبکتر با سرعتی بیشتر از ذرات سنگین‌تر به بخش بعدی انتقال می‌یابند و ذرات سنگین‌تر نیز به کانالی که در سرتاسر بخش تحتانی قرار گرفته هدایت می‌شوند.
در سطح هر میز موانع پلاستیکی به موارات یکدیگر در جهت پالپ پیش بینی شده‌است از این وسیله پس از هر مرحله آسیای ثانویه استفاده می‌شود. غلظت پالپ محتوی 60 درصد جامد و ظرفیت میز در حدود 60 تن در ساعت به ازای هرمتر از عرض آن است. از این جداکننده به‌عنوان پرعیارسازی اولیه طلا استفاده می‌شود و پرعیارسازی نهایی کنسانتره به‌کمک میزهای لرزان انجام می‌گیرد.

ری گیری - آزمایشگاه تعیین عیار

آزمایشگاه تجزیه و تعیین عیار طلا
یکی از مباحث مهم در آموزش جواهرسازی موضوع ری گیری است . از آن جایی که معمولا در سنگ های طلادار به علت ریز و پراکنده بودن طلا رویت آن با چشم غیر مسلح در سنگ، عملی نیست لذا مانند سایر مواد معدنی تعقیب ماده ی معدنی و تشخیص آن از سنگ های باطله میسر نمی باشد تنها با شناخت علائم زمین شاسی و سنگ شناسی مسئله قابل حدس است و تبدیل این حدس به یقین تنها به وسیله ی تجزیه و تعیین عیار طلای نمونه های برداشت شده محل های مورد نظر می تواند عملی شود. لذا وجود یک آزمایشگاه مجهز و دقیق در مورد تجزیه و تعیین عیار طلا آن هم در محل معدن یعنی جایی که کارهای اکتشافی در حال انجام است بسیار ضروری می باشد. یک آزمایشگاه تجزیه و تعیین عیار طلا معمولا از قسمت های زیر تشکیل شده است:
1) قسمت نمونه کوبی در این قسمت نمونه های گرفته از قسمت های مختلف معدن خرد شده و تا 80 مش پودر و جهت ذوب آماده می شود.
2)اتاق ذوب اول:در این قسمت نمونه ی پودر شده ذوب و فلز آن از سرباره جدا می گردد.
3)قسمت کوپلاسیون در این قسمت نقره و طلا با استفاده از کوپل از دکمه ی سربی جدا می گردد.
4)قسمت اسیدکاری در این قسمت با حل نمودن نقره در اسید نیتریک طلا جدا می شود.
5)اتاق توزین در این قسمت طلای حاصله به وسیله ی ترازوهای الکترونیک توزین می شود.
6)اتاق بایگانی نمونه ها   باقی مانده ی نمونه های تجزیه در این اتاق بایگانی و نگهداری می شوند.
7) اتاق بوته سازی  بوته های مورد مصرف در قسمت ذوب در این قسمت به وسیله ی یک نفر سفالگر با استفاده از مواد اولیه ( سیلیس- کائولن- خاک نسوز ) تهیه می شود.
8)اتاق کوپل سازی در این قسمت با استفاده از استخوان، کوپل های مخصوصی که در قسمت کوپلاسیون جهت جذب و جدا نمودن سرب از طلا و نقره به کار می رود ساخته می شود.
- تست تکنولوژی سنگ معدنی طلا دار
در مرحله ی اکتشاف تکمیلی، یکی از اقدامات بسیار مهمی که در مورد سنگ معدنی طلادار منطقه مورد مطالعه، بایستی صورت گیرد انجام آزمایشات تست تکنولوژی سنگ معدن مورد نظر می باشد.این آزمایشات بایستی بر روی نمونه ی متوسط معدن انجام پذیرد زیرا، در آزمایش، روش های مختلف استحصال طلا از سنگ معدن، در شرایط متفاوت مورد مطالعه و بررسی قرار داده می شود و مناسب ترین روش برای سنگ معدن مورد نظر مشخص می شود.لذا نمونه ای که بر روی آن آزمایش های مذکور انجام می گیرد لازم است دقیقا نمونه ی متوسط معدن باشد، زیرا در زمان بهره برداری و شروع به کار کارخانه استحصال طلا باید خوراکی که به کارخانه وارد می شود، با نمونه ی متوسط معدن یکی باشد که در مراحل مختلف عملیات استخراج و بازیابی طلا از سنگ معدن، اشکالی پیش نیاید البته باید در نظر داشت که در تمامی کارخانه های استحصال طلا با این که آزمایش های تست تکنولوژی بر روی نمونه ی متوسط معدن قبلا انجام شده است .مع هذا مرتبا در زمان بهره برداری کارخانه خوراک ورودی به وسیله ی متخصصین امر و کارشناسان مربوطه در پایلوت کارخانه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و در زمینه ی رگلاژ قسمت های مختلف کارخانه و کم و زیاد کردن مقدار مواد شیمیایی مصرفی اقدام می شود. در آزمایش تست تکنولوژی که در یک پایلوت انجام می شود عملیات مختلف بر روی مقدار چند تن از نمونه سنگ معدن که نمونه ی متوسط می باشد صورت می گیرد و سپس نتایج حاصل از این عملیات، برای مقدار زیاد که در حد خوراک کارخانه می باشد در نظر گرفته شده و کارخانه بر اساس این نتایج طراحی و احداث و نصب می شود.

آبکاری یا روکش طلا 2

با ادامه مقاله آموزش جواهرسازی در خصوص روکش کردن یا آبکاری با طلا در خدمت شما هستیم
نحوه تهیه:
ابتدا بشر شیشه¬ای یک گرم طلای مورد نیاز را که کاملاً نازک شده ریزریز کرده و تیز آب سلطانی و اسید کلریدریک را به آن اضافه کرده و بر روی هیتر قرار می دهیم بر اساس حرارت طلا در تیز آب و جوهر نمک حل می شود.
سپس بعد از سرد شدن مقدار یک چهارم استکان محلول آمونیاک(NH¬4OH) به آن اضافه می شود و بعد به ترتیب مقدار 3 گرم هیدروژن فسفاته و 3 گرم کربنات سدیم و یا پتاسیم و مقدار5 گرم سیانور سدیم به آن اضافه کرده حجم محلول را با استفاده از آب مقطر یک لیتر می رسانیم. لازم به ذکر است که خالص بودن آب مقطر یکی از دلایل کیفیت کار می باشد برای امتحان آب مقطر، مقداری از آنرا برروی لام آزمایشگاهی بریزید، بعد از خشک شدن نباید هیچگونه رسوبی یا تغییر  رنگی مشاهده شود.
مقادیر ذکر شده برای تهیه یک لیتر آب طلای معمولی کافی است. برای آبکاری به ضخامت بیشتر مقدار طلا را بیشتر در نظر میگیرند و آبکاری غیر استادارد برای بدلی کار از 5% گرم در لیتر استفاده می شود.
بعد از آبکاری بر اثر استفاده، مقدای از غلظت طلای داخل وان کم می شود. برای تقویت وان می توان سیانور طلا 88% و یا حداقل 68% استفاده نمود. برای اضافه کردن سیانور طلا 88% بعلت غیر محلول بودن در آب کم کم در محلول میریزیم تا آرام آرام حل شود، ولی سیانور طلا 68% را می توان در مقداری آب مقطر حل کرده و بعد به محلول الکترولیت وان اضافه نمود.
بعد از استفاده از محلول آنرا در داخل شیشه دهان تنگ و بدور از نور نگهداری نمائید و از ورود آب آشامیدنی و چربی به داخل محلول و وان آبکاری مجدداً خودداری فرمائید.
در هنگام آبکاری حتماً موارد زیر را رعایت کنید:
- سطح کار صاف و صیقلی باشد.
- میزان طلای درون وان بیش از اندازه مورد نیاز باشد.
- زمان آبکاری را حدوداً 30 ثانیه در نظر بگیرید، زمان زیاد باعث کدر شدن آبکاری می گردد.
- فاصله کار را تا آند کم در نظر نگیرید.
- دمای مورد نیاز در حدود بین 50 تا 70 نرمال است. بدیهی است که دمای زیاد کدری کار را بدنبال خواهد داشت.
- قطعه را در وان به صورت افقی وارد کنید. تمام جهات کار را با حرکت دست در برابر آند قرار دهید، تاروکش یکنواخت گردد.
- اگر روکش به قرمزی بزند نشان دهنده آن است که در الکترولیت املاح مس وجود داشته است.
- اگر سیانور زیاد باشد، روکش کمرنگ یا بدرنگ است.
- اگر سیانور وان کم شود، روکش قرمز شفاف است.
- جنس آند می تواند از استیل و پلاتین و یا شمش طلا باشد.
- ولتاژ مورد نیاز بین 8 تا 12 ولیت می باشد، قطب مثبت را به آند و قطب منفی را به کاتد (کار ) وصل کنید.
- شستشوی سریع بعد از آبکاری یا آب مقطر باعث ثبات بیشتر آبکاری خواهد شد. محلول آب مقطری که بعنوان شستشو استفاده می شود، را به وان اضافه کنید تا از هدر رفتن طلا جلوگیری نمایئد.
چند نکته مهم:
- در اصطلاح حرفه ای زر گرها (نیم عیار) به عیار 12 گویند.
- طلای متفرقه:
در اصطلاح زرگری به مصنوعات مستعمل و یا شکسته که به دلایل مختلف عیار آن مشخص نیست طلای متفرقه گویند و تفاوت آن با طلای آب شده این است که طلای آب شده دارای عیار تعیین شده است ولی عیار طلای متفرقه مشخص نیست.
- فرق بین شمش تیزابی و شمش معمولی این است که درجه خلوص شمش تیزابی هیچوقت به 9/999 نمی رسد، در حالیکه درجه خلوص شمش 9/999 است.
- اسیدهای مصرفی در طلاسازی:
در طلاسازی از 4 نوع استفاده می گردد:
- اسیدبوریک
- اسیدسولفوریک
- اسید نیتریک
- اسید کلریدریک

آموزش آبکاری یا روکش طلا 1

آبکاری:
روکش کردن یک قطعه طلا بوسیله طلا به روش الکترولیز را در صنعت جواهرسازی آبکاری می گویند. آبکاری به منظور زینت و یا حفظ قطعه از عوامل جوی می باشد که در ده مرحله انجام می¬ گیرد.
1. آماده سازی زیر کار:
براق کردن و تمیز کردن زیرکار در آبکاری طلا الزامی می باشد که این عمل معمولاً بوسیله دینام انجام می¬گیرد. بر روی دینام   فرچه¬های موئی و نمدی یا پنبه¬ای قرار داده و برای از بین بردن خط های نسبتاً عمیق با فرچه موئی همراه با روغن معروف به  پنزا (PENZA) استفاده میگردد. و برای براق کردن روی کار از روغن پولیش مخصوص طلا همراه با فرچه موئی استفاده می کنند. در کارگاه¬های طلاسازی برای براق نمودن از دستگاه ساچمه زن استفاده می¬ گردد که به نسبت فرچه سیمی برای پرداخت در مورد وزن طلا از کسری کمتری برخوردار می باشد.
2. شستشو با شوینده¬ هائی که چربی را از بین می برند:
پودرهای شستشو همراه با آب داغ هر گونه چربی و کثافات را از روی محل کارپاک کرده و زمینه مساعدی فراهم می نماید.
بعد از اتمام شستشو با چربی گیرها آنرا با آب شهر آب می کشیم.
برای از بردن لک انگشت دست و سایر چربی هائی که در گوشه کار ممکن است باشد بوسیله وانی شامل 30 گرم سیانور پتاسیم یا سدیم (NACN یا KCN) در یک لیتر آب مقطر و در ولتاژی بین 12-10 ولت به مدت حداکثر یک دقیقه انجام می¬گردد. لازم به ذکر است که قطب منفی را به کاتد یا قطعه مورد نظر وصل می کنیم.
 شستشوی دوبار با آب شهر که باعث بهبود کیفیت کار خواهد شد.
 لیزگیری:
عمل لیزگیری برای این منظور قطعه را دورانی شامل یک لیتر آب مقطر 100 یا یک استکان اسید سولفوریک غلیظ (H-2SO4) قرار می دهند.
شستشو با آب مقطر مرحله بعدی می باشد.
آبکاری (توضیح بعداً داده خواهد شد).
شستشو کامل با آب شهر.
خشک کردن که معمولاً از خاک اره استفاده می شود. خاک اره در کیفیت خشک شدن تأثیر بسزایی دارد و بهترین نوع خاک اره درخت شمشاد که گرم شده می باشد.
تشکیل دادن وان آبکاری:
استفاده از وانهای استیل بدون پوشش موجب تجزیه تدریجی سیانور شده و کیفیت الکترولیت را تغییر می دهد لذا ضروری است از وانهای شیشه¬ای از نوع پیرکس- فایبر گلاس و یا وان فلزی با پوشش P.V.C استفاده نمود. در صورتی که غیر از وان استیل چیز دیگری در دسترس نباشد می توان از دو قطعه صفحه استیل که از وان عایق شده باشد استفاده نمود.
نحوه تهیه الکترولیت:
موارد مورد نیاز عبارتند از :
 - آب مقطر  
- یک گرم طلای عیار 9/999  
- 3گرم ئیدروژن   
- 3 گرم کربنات سدیم یا پتاسیم  
- 5 گرم سیانور سدیم یا پتاسیم  
- یک استکان تیز آب سلطانی
- (HNO3¬)  یک استکان جوهر نمک (HCL) 8) یک چهارم استکان محلول آمونیاک یا (NH¬4OH)

تکنیک‌‌های برش قالب پلاستیک در ریخته گری طلا

ریخته‌گری موم گمشده یاLost Wax روش ساده، سریع و دقیق در زمینه تولید انبوه قطعات محسوب می‌شود. باوجود آنکه داشتن یک مدل اصلی و باکیفیت، امری اساسی به‌شمار می‌آید، لازمست که نسبت به انواع تکنیک‌های برش پلاستیک در مرحله آماده‌سازی به‌طور کامل مسلط باشیم.عناوین ذیل برگرفته از مطالب "دکتر هوبرت" رییس انستیتو تکنولوژی جواهرسازی در ویچنزای ایتالیا است که در آن برخی شیوه‌های برش قالب مورد بحث قرار می‌گیرد.
اهداف اولیه برش قالب عبارتند از:
۱) الگوهای مومیWax، از داخل قالب‌ها به‌راحتی و بدون هیچگونه تغییر شکلی خارج شوند. برای انجام این‌کار می‌توان از پلاستیک‌های سفت و مقاومSilicon Rubber استفاده کرد که نیازی به اسپری یا پودر ندارد، اما شیوه برش الگو نیز بسیار حائز اهمیت است.
۲)خطوط تفکیک الگو قابل رویت نباشد. برای دستیابی به این شرایط، الگو باید بدون استفاده از پودر جداکننده برش داده شود.
۳)به‌دقت موم را به‌کار ببرید و عمل پرسازی را کامل کنید. نتایج حاصله به انواع مختلف سیستم‌های رهاسازی هوا در قالب و نوع موم بستگی دارد.
۴( سطحی کامل و بی‌نقص. این شرایط به‌نوع پلاستیک مربوط می‌شود. پلاستیک‌های سیلیکون سفت و مقاوم بهترین راه‌حل است. اما نوع موم همانند سیستم تزریق نقش مهمی در دستیابی به‌هدف ایفاء می‌کند.
جداسازی توسط پودر
این سیستم به‌مهارت دستی زیادی احتیاج ندارد. آماده‌سازی لاستیک زمان بسیاری می‌خواهد اما نتیجه آن، قالب‌هایی است که به‌راحتی باز می‌شوند. محصول کار ما همواره بی‌نقص نیست و خط انفصال ممکن است قابل رویت باشد. شیوه فوق برای اشیاء پیچیده مناسب نیست اما لاستیک‌های سیلیکونی و طبیعی باکیفیت می‌توانند خواسته شما را برآورده کنند. پودر تالکوم، وازلین، روغن سیلیکون یا مواد دیگر را می‌توانند برای جداسازی به‌کاربرد.
برش قالب
رایج‌ترین سیستم جداسازی که برای هرنوع لاستیک و مدل ساده یا پیچیده مناسب است، برش قالب است که می‌تواند خط انفصال بسیار دقیقی را در امتداد لبه‌ها یا هر نوع خطی ایجاد کند. بررسی دقیق برش که موجب شکل‌گیری خطی بر روی مدل اصلی می‌شود، با علامتی قبل از قرار دادن آن در قالب پلاستیکی مشخص می‌شود.
جداسازی پودر و برش
در مواقع مختلف، چنین سیستمی راحت‌ترین راه‌حل محسوب می‌شود و دستیابی به بهترین نتایج را تضمین می‌کند.
قالب‌بندی دو مرحله‌ای
این شیوه چندان کاربرد ندارد اما می‌تواند جایگزین روش انفصال و تفکیک از طریق پارگی یا حتی برش شود. این اقدام بسیار وقت‌گیر و پرزحمت است، به‌همین منظور برای اشکال پیچیده و یا نمونه‌هایی که به‌سختی از قالب درمی‌آیند توصیه نمی‌شود