گونه شناسی کانتینر و حمل و نقل کانتینری

پیشینه استفاده از کانتینر و امتیازهای آن
اولین بار در سال 1920 میلادی، از کانتینر در حمل و نقل ریلی آمریکا استفاده شد. بعدها استفاده از این جعبه فلزی به دلیل مزایای سیستم حمل و نقل Door-To-Door ( حمل یکسره کانتینر) و امتیازهای حمل و نقل جاده ای Bad-Piggy ( سیستم حمل و نقل جاده ای به وسیله کامیون های مسطح ) در آمریکا گسترش فزاینده تری یافت و در بخش هایی از اروپا نیز معمول شد. پس از جنگ جهانی دوم ، در پی افزایش تولیدات صنعتی، افزایش کالاهای سبک و لزوم محافظت از آنها در حمل و نقل زمینی و دریایی، استفاده از کانتینر در اغلب کشورهای صنعتی از جمله ژاپن متداول شد. چندان که کارشناسان صنعت حمل و نقل، « کاهش زمان توقف کشتی ها در بنادر »، « افزایش میزان زمان بهره برداری از کشتی »، « صرفه جویی در هزینه های بسته بندی کالا »، « کاهش ضایعات وارده بر کالا »، « جلوگیری از سرقت محمولات »، « کاهش هزینه بیمه »، « کاهش تشریفات گمرکی » و « افزایش بهره برداری از امکانات و باراندازهای بندری » را از مهم ترین ویژگی های استفاده از کانتینر نام برده اند.
تعریف « ایزو » از کانتینر
مطابق تعریف سازمان جهانی استاندارد « ISO »، هر کدام از انواع کانتینرها، علاوه بر برخورداری از استحکام لازم برای استفاده چندین باره در زنجیره حمل و نقل و قابلیت استفاده آسان در شیوه های مختلف حمل و نقل ( زمینی – دریایی )، باید طراحی ساخت آن به گونه ای باشد که با وسایل و ادوات استاندارد تخلیه و بارگیری، قابلیت جابه جایی و حمل داشته باشد. مطابق استاندارد تعریف شده، طراحی فضای داخلی کانتینر باید مهار و بسته بندی آسان کالا را به سهولت امکان پذیر سازد. افزون بر آن، حداقل حجم داخلی کانتینر باید 35/3 فوت مکعب ( یک متر مکعب ) و از خاصیت نفوذ ناپذیری آب و تأثیرات بد آب و هوا به داخل برخوردار باشد. همچنین باید دریچه ای بر روی آن تعبیه شود تا بتوان به هنگام حمل و نقل بین المللی به وسیله گمرک مهر و موم شود.
کانتینر غیراستاندارد
بر اساس آنچه در تعریف کانتینر ارائه شده، می توان کانتینرهای غیراستاندارد را به راحتی شناسایی کرد. در واقع کانتینر غیراستاندارد یک ظرف فلزی است که در ساخت آن اصول و ضوابط حاکم به منظور رعایت معیارهای سازمان استاندارد جهانی مورد توجه قرار نگرفته باشد. بدیهی است که امکان استفاده از این ظرف به صورت متوالی در حمل و نقل زمینی و دریایی امکان پذیر نبوده، و پس از ترخیص کالا، از چرخه حمل و نقل خارج می شود، اما کانتینر استاندارد آن است که ابعاد ( طول، عرض و ارتفاع ) بر اساس موازین و معیارهای سازمان بین المللی استاندارد تولید و در سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرد.
مشخصات کانتینرهای استاندارد
وزن ناخالص اندازه( فوت ) علامت ISO
( تن ) ارتفاع عرض طول
35 6/9 8 45 HC
30 6/8 8 40 IAA
30 8 8 40 IA
25 6/8 8 30 IBB
25 8 8 30 IB
20 6/8 8 20 ICC
20 8 8 20 IC
10 8 8 10 ID