چگونه از مرز زمینی ایران و ترکیه عبور کنیم؟

اگر می خواهید برای گردشگری و تعطیلات به ترکیه بروید و سفر زمینی را ترجیح می دهید ، باید ابتدا به مرز بازرگان در استان آذربایجان غربی بروید و از آنجا ایران را ترک کرده و وارد ترکیه شوید . آیا اطلاعات کافی از این مسیر دارید؟ اگر تا کنون از به مرز بازرگان نرفته اید ، ما شما را راهنمایی می کنیم ، تا بتوانید با خیالی راحت به سفرتان بروید. بازرگان یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان ماکو جای دارد و گذرگاه مرزی بازرگان در یک کیلومتری آن قرار دارد. شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو و در ۱۵ کیلومتری شمال آن قرار گرفته است. بازرگان به عنوان نقطه خروجی مرز ایران و ترکیه در دامنه کوه آرارات واقع شده است. شهر مرزی بازرگان در شمال غربی ایران و شمالی ترین نقطه آذربایجان غربی قرار گرفته و ازنظر موقعیت جغرافیایی واقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا از طرف شمال در یک کیلومتری کشور ترکیه و از طرف شمال شرقی باجمهوری خود مختار نخجوان هم مرزاست . گذرگاه مرزی بازرگان، مهمترین گمرک زمینی کشور در این شهر قرار دارد و بعنوان دروازه اروپا یا پیشانی ایران بشمار می‌رود که روزانه صدها مسافر داخلی و خارجی ( توریست و گردشگر ) و صدها کامیون ترانزیتی و سواری از این شهر مرزی و قدیمی  دیدن و تردد می نمایند. از جمله افرادی که به این شهر وارد شده ودرسفر نامه خود از شهر بازرگان نام برده اوژل فلاندل سیاح معروف فرانسوی است که در زمان قاجاریه و در زمان حیات علی خان سردار ماکو به ایران سفر کرده و از بازرگان در کتاب خود یاد کرده است. این مطلب برگرفته از تور مارماریس است .
بازرگان که از سال ۱۳۶۵ از طریق نمایندگی شهرداری و زیر نظر شهرداری شهر ماکو اداره می شد. با توجه به موقعیت حساس مرزی بودنش و گسترش عمران در این محل نمایندگی تکافوی نیاز منطقه نبود، بهمین علت به جهت دارا بودن ظرفیت‌های بالقوه و قرار گرفتن مهمترین گمرک زمینی کشور در این منطقه و عبور جاده ترانزیت از وسط بازرگان و همچنین مکاتبات مکرر از سوی اهالی شریف منطقه، نمایندگی شهرداری بازرگان در نیمه دوم سال ۱۳۷۵ با مجوز رسمی وزارت کشور ایران به شهرداری مستقل با درجه ۲ شهرداری فعالیت خود را رسماً آغاز نمود و در سال ۱۳۷۸ بدلیل گسترش فعالیتها و حجم زیاد پروژه‌های عمرانی از درجه ۲ به درجه ۵ ارتقاء یافت. بر پایه سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت این شهر برابر با ۹٬۰۴۷ نفر بوده است . گمرک بازرگان منبع اصلی درآمد مردم این منطقه بحساب می‌آید.
نحوه عبور از مرز بازرگان توسط خودرو سواری
اگر از مرز بازرگان عبور کرده اید ، مطمئنا تشریفات گمرکی شما را گیج کرده است . مراحل این تشریفات را برایتان می نویسیم . فقط قبل از حرکت از شهر خود بسوی بازرگان فراموش نکنید که علاوه بر پاسپورتها، برگه کاپوتاژ، گواهینامه مالکیت بین المللی خودرو، پلاک ترانزیت و گواهینامه بین المللی خود را همراه داشته باشید.
تهیه بیمه آکسای ترک برای خودرو
در شهر بازرگان نمایندگی صدور بیمه آکسای ترکیه وجود دارد که بنابر اظهارات بعضی دوستان هزینه آن نسبت به بیمه نامه ای که در سالن ورودی گمرک ترکیه صادر میشود ارزانتر تمام میشود اما متاسفانه دفتر آن همیشه باز نیست مثلا ساعت هشت و نیم صبح مراجعه کردم بسته بود البته میتوان قبل از رسیدن به بازرگان تلفنی از باز بودن آن مطمئن شد .در انتهای شهر بازرگان، محوطه گمرک بازرگان قرار دارد. که معمولا تعداد زیادی دلال ارز دم در پرسه میزنند. مامور یک اتاقک نگهبانی، موقع ورود به محوطه، از شما میپرسد آیا خودرویتان کاپوتاژ شده یا خیر؟ البته زیاد کاری ندارد و با جواب مثبت شما اجازه عبور میدهد. محوطه گمرک خیلی بزرگ است و باید بعد از طی ۵۰ الی ۱۰۰ متر بصورت مستقیم، جاده سمت چپ را که کنار یک تپه و شیب سر بالا دارد را پیمود تا به مقابل ساختمان مرزی خروج از ایران رسید.
تشریفات گمرکی در سمت ایران
ماشینتان را در سمت راست ساختمان گمرک خروجی و در انتهای صف احتمالی ماشینهای سواری در نوبت خروج، پارک کنید و پلاکهای ترانزیت را با بستهای نواری پلاستیکی روی پلاکهای ایرانی نصب کنید. سپس به سالن مسافران ورودی بروید. در یکی از اتاقهای آنجا یکی از کارمندان گمرک برگه کاپوتاژ شما را وارد کامپیوتر میکند و تاریخ خروج از کشور را پشت آن درج میکند و یک برگه به شما میدهد که باید همراه برگه اعلام وسایل همراه که در همان سالن به شما داده میشود به ارزیاب تحویل دهید تا از ماشین شما بازدید کند در برگه اعلام وسایل همراه کافی است بنویسید وسایل شخصی و امضا کنید. وقتی بازدید از ماشین تمام شد شما و همه سرنشینان خودرویتان به سالن مسافران خروجی رفته و در بانک، عوارض خروج از کشور را پرداخت کنید و سپس برای زدن مهر خروج از کشور به باجه های انتهای همان سالن بروید اما بعد از مهر خروج دوباره به داخل ماشینتان برگردید و در صف بمانید تا به مقابل دروازه های خروجی برسید.در مقابل دروازه های مرزی چند مامور مرزبان ایرانی ایستاده اند و پاسپورتها را چک میکنند. دروازه های مرزی، از دو نرده فلزی بزرگ به فاصله یک متری هم و موازات یکدیگر تشکیل شده اند که با فشار یک دگمه توسط مرزبانان باز میشوند که کنترل یکی از آنها با مرزبانان ایرانی و دیگری با مرزبانان ترک است و برای عبور مسافران، باید هر دو با هم دروازه ها را باز کنند. معمولا هر بار اجازه ورود همزمان ۱۰ خودرو با هم داده میشود. اتوبوسهای ایرانی راهی ترکیه و سوریه هم از همین گیتها میگذرند.
تشریفات گمرکی در سمت ترکیه
در طرف ترک تعدادی جوان با لباس شخصی به شما مراجعه میکنند و از شما میخواهند پاسپورتتان را به آنها بدهید تا کارهای شما را زودتر انجام دهند  و در آخر پولی از شما بگیرند. آنها کارمند گمرک ترکیه نبوده و دارای هیچ سمتی نیستند به آنها اعتماد نکنید و خودتان کارها را انجام دهید . بعد از عبور از دروازه های مرزی باید ماشین را در محوطه پارک کنید و اگر بیمه اکسای ترک برای ماشینتان ندارید اول از همه برای تهیه آن به سالن ورودی و دفتر صدور بیمه اکسا بروید. معمولا هزینه بیمه نامه سه ماهه ۴۵ تا ۵۰ لیر ترک است.بعد دوباره به محوطه ای که ماشینتان پارک است برگردید و خودتان و همراهانتان با مراجعه به باجه های گمرکی، مهر ورود به ترکیه را در پاستان بزنید بجز راننده بقیه میتوانند به سالن ورودی رفته یا در ماشین منتظر بمانند.دوباره راننده باید پاسپورت خودش و گواهی مالکیت بین المللی خودرو و بیمه نامه را به ساختمان کوچک و خاکستری رنگ ( در تصویر بالا و پنجره سمت راست) برده تا ثبت کامپیوتر شود سپس به پنجره سمت چپ همان ساختمان برده تا دوباره ثبت شود. مدارک را به ارزیاب ترک مستقر در محوطه نشان دهید تا ماشینتان را بازدید کنند در هنگام بازدید ماموران ترک به بنزین حساسند و هر مقدار بنزین و گازوئیل را ضبط میکنند البته جلوی ورود مسافر و ماشینش را نمیگیرند. بعد این مرحله به شما اجازه خروج از این محوطه را میدهند البته تا خروج از گمرک مرزی ترکیه یکی دو بار دیگر شماره خودرو را ثبت میکنند ولی بدون نیاز به خروج شما از اتومبیل و بسرعت خواهد بود. اگر با تور ترکیه به صورت زمینی مسافرت کنید ؛ بسیاری از این مراحل توسط تور انجام می شود.
•    این مراحل بسته به ایام تعطیلات و شلوغی مرز ممکن است از نیم ساعت تا نصف روز یا بیشتر طول بکشد.
•    بعد از خروج از محوطه گمرک ترکیه نزدیکترین شهر مرزی دغوبایزیت است که حدود ۴۰ کیلومتر فاصله دارد.